[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.William Auld estas ¸is nun kredeble la sola poeto, kiu po-vus rivali kun Kalocsay por la titolo de la plej granda esperan-ta poeto.Lia parto en Kvaropo jam montris grandan diverse-con de temoj kaj rimedoj: de amuza, virtuoza onomatopeamimiko de ebrio, ¸is fortaj bildoj pri seksaj turmentoj kajmondakuza realisma portreto pri la mizera, nehomiga vivode laboristedzino en aça kvartalo.Sekvis lia çefverko La infa-na raso; kaj poemaroj Unufingraj melodioj kaj Humuroj.Auldçiam havas ion por diri kaj çiam aplikas severe elpensitajnrimedojn.John Dinwoodie estas kredeble ¸is nun la plej bona religiapoeto en esperanto, kun kristala klareco kaj granda sincere-co artlerte esprimitaj.Liaj karitato kaj kompato, ankaû la te-nereco de liaj ampoemoj, pensigas ofte pri Baghy.John Fran-cis prezentis sin en Kvaropo per longa poemo pri la evoluo kajmalapero de la kosmo, kun bildoj sciencfikciecaj bele aran-¸itaj en fluaj kvarversoj.Liaj mallongaj poemoj restas neko-lektitaj.Reto Rossetti miksas frivolajn aû satiretajn poemojnkun elverÿoj de fortaj emocioj: li povas vortludi same pirotek-nike kiel Schwartz, sed ankaû verki tenere pri amo aû ama-32NE NUR LETEROJ DE PLUM-AMIKOJeLIBROre pri sufero.Rossetti ¸enerale brile kaj elegante trafas ¸ustetion, kion li kredeble celas.Liaj celoj estas kutime relativemalgrandskalaj, sed en la dua kolekto, Pinta krajono, aperis Lajubilea eposo, versa skizo pri la historio de la esperanto-mo-vado, kiu, eç sen muziko kaj scenoj de la prezentado en 1955en Bolonjo, restas interesa, varia kaj kulture valora; kaj egeindividueca filozofia poemserio Mestizo de la mondo.Pli-malpli ligitaj al la skota skolo estas Marjorie Boulton,pri kiu la nuna verkanto ne kapabla skribi tre objektive, skri-bos nenion; kaj Albert Goodheir, kies unua volumo, Merlo surmenhiro donas esperojn pri vere granda talento sendependa.Liaj poemoj ofte havas kristalan klarecon, sed la klarecon delago tre pura kaj profunda.La akceptita termino la skota skolo estas iom misinfor-ma: Rossetti estas sviso lo¸anta en Britio; Boulton estas ang-lino; Goodheir estas nederlanddevena.Oni rajtas ami aû malami la oblikvajn, formesplorajn, el-vokivajn metodojn de kelkaj nuntempaj poeziaj specoj; sed senuntempa lingvo ne povas adapti¸i al tiaj metodoj, ¸i ne es-tas plene adekvata por nuntempaj seriozaj poetoj.Oni ja nepovas nur sençese imiti eç la plej belajn modelojn.Sed jamekzistas esperanta poezio, kiun oni povus nomi modernisma.Jam en 1914 N.Borisov tradukis kelkajn tiamajn rusajn futu-ristajn poemojn.Sed en 1956 aperis vere tre grava verko deAuld, La infana raso, grandskala filozofieca poemo, influitaper la metodoj de T.S.Eliot kaj Ezra Pound: ekzemple bildojvivaj, sed kies kunligitecon oni devas mem esplori; eksperi-mentaj uzoj de vortoj, ekzemple signifoplenaj vortludoj kajtipografiaj neordinaraîoj; kompleksaj aludoj.Aliaj poetoj, kiujuzas draste modernajn rimedojn, estas Baldur Ragnarsson,33NE NUR LETEROJ DE PLUM-AMIKOJeLIBROkiu uzas multajn simbolojn, metaforojn, imagojn strange in-terrilatajn; Sylla Chavez, kun iom hipnotaj liberaj versoj; kaj,debutinte nur en 1972 per volumo Vojo kaj vorto, RobertoPassos Nogueira, kiu verkas originalajn poemojn laû tre eks-perimentaj metodoj ekzemple vortludoj, bizaraj kunme-taîoj de ideoj, rompitaj frazoj ktp. kaj kunlabore kun Socor-ro Sampaio tradukis el multaj konataj poetoj, ekzempleBrecht, Dylan Thomas, T.S.Eliot, Pound, Neruda.Edwin deKock ne estas tiel tuj-videble kaj draste eksperimenta, sed liajpoemoj estas riçe pensigaj enhave kaj teknike.Alian aspekton de la uzado de lingvo çe la malfacilaj limo-zonoj de lingvaj ebloj donas rimarkinda volumo, La libro deamo, konsistanta el la Sekretaj sonetoj de Peter Peneter, kiupritraktas normalan, sanan kaj feliçan amrilaton inter du ge-junuloj, ¸is la unua ido estas preskaû preta naski¸i; kaj kolek-to de tradukoj, parodioj kaj originalaîoj de Georgo PeteridoPeneter, kiuj çefe pritraktas multajn tre diversajn kaj foje per-versajn aspektojn de la seksa vivo.Peter estis probable Kaloc-say, kvankam li neniam plene konfesis tion, kaj Peterido es-tas Waringhien.En iu ajn lingvo La libro de amo estus raraîo.¯i trovas rimedojn por priskribi fiziologiajn intimaîojn de laseksa vivo kun tenero, foje humuro, kaj varieco; certe esteti-ke tre sukcese, kvankam tia libro ne estas por çies gusto.La nuna çapitro celas pritrakti nur kelkajn plej signifajnverkojn kaj verkistojn; sed oni devas klare kompreni, ke iliekzistas en kadro de multaj pli vastaj perspektivoj: ekzistasmultaj bonaj minoraj poetoj esperantaj, kaj estas ofte malfa-cile difini minorecon
[ Pobierz całość w formacie PDF ]