[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Znał gokról, ale nie liczył do swoich, bo Wydżga hetmana był przyjacielem.Dla tej wziętości jednak, jaką miał u ludzi, dla wielkiej głowy, rozumu i czci, jaką wyzna-wał dla pamięci Marii Ludwiki, którą król też jako swą pierwszą opiekunkę wspominał zaw-sze z poszanowaniem, wypadało prosić biskupa.Wyszła więc Hela, cichym głosem na progu szepnąwszy: Do widzenia , a w chwilę potem żywo, z wesołym obliczem, ukazał się biskup, witająckróla swoim obyczajem, łacińskim cytatem Wirgiliusza225.Smutny, musiał Michał dla niego przybrać ton, który by stanu duszy jego nie wydawał. Krzyżują się nasze drogi  rzekł, sadzając biskupa  wy, pasterzu, wracacie z Glinian, jatam jadę. Niech Bóg błogosławi  odparł Wydżga  hetman oczekuje tam na was  bene praepa-rato pectore226.Wojsko wygląda pięknie, a idzie z ochotą na nieprzyjaciela.Król westchnął i nie mógł się wstrzymać od wyrażenia tego, co mu na sercu leżało. Pac się spóz
nił! Boli mnie to niezmiernie  rzekł. Si vis pacem, para bellum227  odpowiedział, siląc się na niezręczny dowcip, Wydżga.Hetman nasz tymczasem przygotował się na ewentualność wszelką, a nie przyjdzie pax  po-ciągnie z panem [na] wojnę.Usiłował tak króla rozweselić biskup, bo mu jego chmurne oblicze przykre czyniło wraże-nie. To tylko z
le  dodał  że Wasza Królewska Mość nic bardzo zdrów tam jedziesz, gdziewiele sił potrzeba. Spodziewam się je odzyskać  rzekł Michał prędko. W drodze nawet czuję się lepiej.Hetman ode mnie starszy, bo podobno około pięćdziesięciu sobie liczy. Hetman  przerwał biskup  on sobie wcale liczyć nie dozwala, a na twarzy mu kwitnierumieniec.Jako młodzik się zwija. Szczęśliwy!  szepnął Michał posępniejąc  ale każdy ojczyz
nie przynosi to, co ma.Spojrzał na Wydżgę, w którego oczach malowało się współczucie, i dodał: Znacie, ojcze, życie moje  nie miałem nigdy szczęścia, bo i tej chwili, gdy mnie niespo-dzianie elekcja spotkała, ani dla siebie, ni dla Rzeczpospolitej za szczęśliwą nie liczę  i teraz,gdy rad bym krew przelać  zastyga ona i krzepnie.Staram się podz
wignąć, jak mogę, auczynię, co zdołam. Któż by więcej wymagać śmiał po was, Najjaśniejszy Panie  przerwał biskup  stajeciez dobrą wolą na miejscu wyznaczonym, resztę uczyni Bóg.Wszyscy, z hetmanem na czele,mamy teraz nie nadzieję, ale przeczucie, że Bóg da zwycięstwo, pocieszy nas i osłodzi wamżywot, w którym wiele goryczy mieliście do wypicia.Ale na pociechę wspomnijcie sobie,225P u b l i u s M a r o V e r g i l i u s (70 19 p.n.e.)  poeta rzymski, autor rzymskiej epopei narodowejpt.Eneida226b e n e p r a e p a r a t o p e c t o r e (łac.)  dobrze przygotowana pierś, tu w znaczeniu: gotowy do boju227S i v i s p a c e m, p a r a b e l l u m (łac.)  jeżeli chcesz pokoju, gotuj wojnę.P a x (łac.)  pokój130czego doznał antecessor228 wasz, król Kaz
mirz, co ucierpiała anielska nasza a bohaterskakrólowa, i was też, miłościwy królu, nim się fortuny obróci koło  wszystkim nam do tegoskłaniać jest obowiązkiem, abyście savienti fortunae animum tenacem229 przeciwstawili. Jednego tylko pragnę  przerwał król z zapałem  mieć tyle siły, abym mógł na placustanąć, piersi nadstawić i  zginąć, a!  wielką by to pociechą było dla mnie!Gdy to mówił, lice mu zapłonęło  rumieniec się zjawił na policzkach i cała postać przy-brała rycerski charakter.Ale stan ten zaledwie trwał krótką chwilę  głowa mu opadła napiersi, opuściły go siły, obejrzał się za służbą, czując palące i zeschłe wargi.Uderzył w dło-nie.Kiełpsz wybiegł i spojrzawszy tylko podał mu przygotowany napój.Wydżga patrzył i li-tość coraz wyraziściej się odbijała na jego twarzy.Uprzedzony przeciw królowi  nie lubił go nigdy, w towarzystwie Sobieskiego nasłuchałsię wszystkiego, co przeciwko niemu wyciągano i wymyślano, ażeby niechęć obudzić, lecz zbliska patrząc na tego męczennika, uczuciem ludzkim poruszyło mu się serce. N.Panie  rzekł żywo. Z uwielbieniem słucham was i patrzę  ale nie pojmuję, jak do-stojna małżonka wasza, a na ostatek i lekarz mógł dozwolić w tym stanie podjąć podróż, amyśleć nawet o wojnie.Słysząc to król się zerwał z siedzenia. A
udzicie się, mój ojcze!  zawołał. To są momentalne, zwykłe moje od wielu lat, prze-chodzące cierpienia, na które ja zważać nie zwykłem.Niech Bóg broni, aby mi się kto śmiałprzeciwiać teraz, gdy mam wolę niezłomną, gdy iść muszę [ Pobierz całość w formacie PDF ]