[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.„meldunek kartkowy", czyli tzw.„kartę żyd." (Judenzettel): każdy zamieszkały w Austrii Żyd, przybywając w interesach do Wiednia, musiał się w jak najkrótszym czasie zameldować u marszałka krajowego i wyjaśnić jak długo będzie przebywać w tem mieście i czym zamierza handlować; w ślad za tym ograniczeniem wyszedł dekret rugujący Żydów wraz z żonami, dziećmi i dobytkiem z Austrii Dolnej i Gorycji; na Rusi już 1113 doszło do buntu lud.w Kijowie, w czasie którego ograbiono domy Żydów kijowskich; nastąpiło to tuż po śmierci Światopełka II, który otaczał Żydów szczególną opieką; przez całe stulecia liczba Żydów na terenie Rusi, a później państwa moskiewskiego, była stosunkowo niewielka: po ich przejściowym zwiększeniu, wraz z włączeniem do Moskwy rzeczypospolitej Nowogrodu Wielkiego, szybko rozpoczęły się prześladowania Żydów; uzasadniano je szerzeniem się herezji judaizujących (żidowstwujuszczich): władze uznały Żydów za element szkodliwy dla państwa moskiewskiego i zabroniły dopuszczania ich nawet na krótkotrwałe pobyty; 1550 król Polski Zygmunt August próbował wstawiać się za kupcami żyd.z Litwy do cara Iwana IV Groźnego, prosząc go, by dopuścił ich do swego kraju; w odpowiedzi Iwan napisał, że Żydzi „przywozili zioła trujące i wielorakie szkody czynili poddanym cara, przeto królowi nie przystoi wdawać się za nimi"; podkreślił również, że Żydów za „ich złe sprawy" wypędzano również z in.państw, a niektórych nawet śmiercią karano; stąd, nie chcąc krzywdy swych poddanych, wzbraniał Żydom dostępu do swego państwa, i prosił króla, „aby w tej sprawie już więcej się do niego nie zwracał".Po zdobyciu Połocka (1563) Iwan IV Groźny zapytany, co robić z Żydami, odrzekł, iż tych, którzy zgodzą się przyjąć chrzest, należy ochrzcić, zaś wszystkich nie zgadzających się na to, utopić w Dźwinie; Moskwa konsekwentnie włączała do umów z Polską żądanie niedopuszczania przez Polskę Żydów do państwa moskiewskiego (w umowach z 1601, 1678, 1686); przy powołaniu na tron moskiewski królewicza Władysława (1610) bojarzy zastrzegli sobie w punkcie 4 swego układu z hetmanem S.Żółkiewskim, że Żydzi nie będą mogli wjeżdżać do państwa moskiewskiego dla prowadzenia handlu.Żydów odstraszały od Moskwy przypadki barbarzyńskiego traktowania; mieszkającego w Moskwie lekarza z Wenecji Leona Żydowicza stracono (1498) za to, że nie zdołał wyleczyć syna cara Iwana III.In.lekarz Daniel von Haden, Żyd z Wrocławia, w czasie buntu strzelców (1682) został oskarżony o otrucie cara Fiodora Aleksiejewicza i wraz z synem porąbany na kawałki.Bardzo ważnym, a ciągle zbyt rzadko przypominanym źródłem najostrzejszych wystąpień antyżyd., zwł.wszelkiego rodzaju zajść ulicznych i masakr była nienawiść do Żydów ze strony najuboższych warstw społ.: „Należy podkreślić, że w okresie najgorszych prześladowań antyżydowskich, a więc wtedy, gdy Żydów zabijano, elita rządząca - cesarze, papieże, królowie, arystokracja, wyższe duchowieństwo, jak również bogata burżuazja w miastach autonomicznych - zawsze była po stronie Żydów.Ich wrogowie natomiast wywodzili się przeważnie z najbardziej gnębionych i wyzyskiwanych klas społecznych; często też byli to ludzie, z którymi Żydzi spotykali się na co dzień, jak na przykład mnisi z zakonów żebraczych [ Pobierz całość w formacie PDF ]