[ Pobierz całość w formacie PDF ]
."Mędrcy"Osnową utworu są motywy pasyjne.Autor wyraża refleksje o istocie zjawisk kultury europejskiej.Uczeni w Piśmie zostają zastąpieni mędrcami i filozofami.Uczeni są jak gdyby oprawcami Chrystusa.Starożytni Żydzi ukrzyżowali Jezusa w wymiarze incydentalnym, mędrcy swoją nauką zadają mu śmierć w wymiarze historyczno - kulturowym.Znajdujemy odwołanie do ewangelicznej sugestii wyrażonej w słowach Jezusa, iż najgłębsze prawdy wiary pojmowane są tylko dla ludzi najprostszych.Bóg jeśli umiera to jedynie w umysłach uczonych.Prawda rozpoznana bez światła łaski bożej jest tylko fałszem."Rozum i wiara"Wiersz dotyczy podobnego zagadnienia.Wyraża pogląd, iż prawda jest darem.By go otrzymać niezbędna jest pokora.Inteligencja zaciemnia obraz świata.Poeta charakteryzuje zmagania ludzi ze światem.Próby zrozumienia istoty ludzkiej egzystencji traktuje jako wyraz pychy.Jedyną odpowiedzią na zagadkę egzystencji jest świadomość istnienia Boga.Nawiązuje do sentencji Pascala "Bóg jest dotykalny dla serca, nie dla rozumu, rozum jest ślepy.Darem prawdziwego widzenia wzbogaca człowieka wiara".Liryki lozańskie Adama Mickiewicza."Snuć miłość"Brak tu ekspresji uczuć czy świadectwa uniesień emocjonalnych.Autor odszedł od liryki inwokacyjnej i bezpośredniej.Wypowiedź ma charakter religijno - filozoficzny, zawiera środki ekspresji pośredniej, symbol, sugestię.Poeta pisze o miłości jako władzy duszy, jako o tej cząstce ludzkiej natury otrzymanej przez Boga.Miłość to przestrzeń duchowa, w której dokonuje się największy człowieczy rozwój, jest źródłem mocy duchowej."Bóg stał się człowiekiem, by ludzie mogli stać się bogami"Dzięki miłości następuje przebóstwienie natury człowieka."Nad wodą wielką i czystą"Autor konstruuje dwustopniowy obraz poetycki.Trwanie natury (woda i obłoki) to żywe świadectwo mądrości Boga podczas gdy człowiek przemija.Dzięki temu przemijaniu człowiek stanowi integralną cząstkę wszechświata."Gdy tu mój trup"Autor przedstawia dojrzewającego duchowo człowieka.Odrębność duszy i ciała, szczególnie u ludzi w podeszłym wieku jest bardzo wyraźna.Obecność duszy staje się pozorna, ulatuje ona do ojczyzny myśli.Ojczyzną taką dla poety są jego wspomnienia, uczucia młodzieńcze, krainy dalekie, choć sercu bliskie."Polały się łzy me czyste, rzęsiste"Utwór charakteryzuje się niezwykłą zwięzłością, autor dąży do poetyckiego skrótu, maksymalizacji znaczeń.Wiersz - płacz, podsumowanie własnej egzystencji.Wszystkie ludzkie osiągnięcia, sukcesy są marnością, gdyż każde ludzkie życie kończy się poczuciem egzystencjalnej klęski."Ach, już w rodzicielskim domu"Autor dokonuje podsumowania życia.Sugeruje, iż istotną wartością nie są słowa, lecz czyny miłości i miłosierdzia."Pytasz, za co Bóg trochą sławy mnie ozdobił"Rozwinięcie myśli z poprzedniego utworu.Pochwała pokory i milczenia.Nawiązanie do błogosławieństw ewangelicznych.Zaczynem dobra nie są ani uniesienia, ani filozofie, tylko prawe ludzie uczynki miłości.Są tworzywem królestwa bożego na ziemi.Romantyczny wieszcz u schyłku życia dokonuje poetyckiej analizy powołania poetyckiego.Wyraża pogląd historiozoficzny, iż istotne w życiu nie są wydarzenia historyczne, lecz indywidualna świętość każdego człowieka."Gęby za lud krzyczące"Odrzucenie ideologii rewolucyjnej.Autor sugeruje, iż ci, którzy krzyczą w imieniu ludu są fałszywymi prorokami i u kresu ich dziejów czeka ich tylko zapomnienie.Juliusz Słowacki "Kordian"Został napisany w drugiej połowie 1833 r.w Genewie.Inspiracją było powstanie listopadowe, ale także chęć podjęcia polemiki z Mickiewiczem, zwłaszcza III częścią "Dziadów"."Przygotowanie"Akcja dzieje się 31 XII 1799 r.- moment przełomu wieków, Bóg oddał władzę nad światem Szatanowi, potęgi piekielne stwarzają historię XIX w.Tworzywem historii są pierwiastki ideowe stworzone w wieku poprzednim.Szatan poleca Mefistofelesowi obłąkać żołnierza - ofiarą jest Kordian.Ocena przywódców powstania listopadowego.Gen.Józef Chłopicki - był uczestnikiem insurekcji kościuszkowskiej, legionistą, dowódcą I Dywizji Piechoty.Został wodzem naczelnym i dyktatorem powstania.Autor zarzuca mu starczą nieudolność.Adam Czartoryski - przywódca konserwatystów podczas powstania, działacz dyplomatyczny.Jedyna godna postać, ale nadużywająca dyplomacji.Gen.Skrzynecki - brał udział w bitwie pod Raszynem, w wojnach napoleońskich.Nie podpisał wyroku na Łukasińskim.Drugi przywódca wojskowy powstania.Autor zarzuca mu tchórzostwo i nieudolność.Julian Niemcewicz - autor "Śpiewów historycznych", arcypatriotycznego tekstu literackiego.Autor zarzuca mu życie wspomnieniami i porównuje do eunucha.Joachim Lelewel - przywódca demokratów - chwiejny politycznie, zajmuje się pozornymi problemami.Jan Krukowiecki - ostatni dowódca wojskowy powstania.Poddał Warszawę nie podejmując walki.Autor zarzuca mu zdradę.Słowacki o roli poezji i poety w życiu narodu.Słowacki prezentuje trzy charakterystyczne poglądy.Prezentowany przez pierwszą osobę, prawdopodobnie Mickiewicza, zawarty jest w "Księgach narodu i pielgrzymstwa polskiego".Według niego poezja winna w trudnej sytuacji historycznej po klęsce powstania dostarczyć pociechy, oddalić od narodu widmo rozpaczy.Ciężar klęski powinien wziąć na siebie poeta, przywódca, prorok narodu.Zmartwychwstanie narodu dokona się dzięki bożej sprawiedliwości i ofierze proroka - poety.Druga osoba (publicyści emigracyjni) szydzi z pierwszej, ośmiesza program z punktu widzenia realizmu politycznego.Trzecia dystansuje się i wyraża program ideowy Słowackiego.Poezja może spełnić swe zadanie wtedy, gdy potrafi dostarczyć narodowi mitu siły i przechować dzieje nieudanego powstania.Akt I - bohater ma rysy werterowskie, przypomina Gustawa z IV części "Dziadów".Doświadcza melancholii, smutku duszy i braku sensu istnienia.Grzegorz próbuje w duszy bohatera obudzić poczucie hartu ducha.Opowiada epizody z wojen napoleońskich.Opowieści te nie budzą jednak ducha męskości w chłopcu.Zakochuje się w Laurze, popełnia samobójstwo (prawdopodobnie chybił, gdyż widzimy go w akcie II).Akt II - średniowieczny moralitet, ukazuje wędrówkę bohatera w poszukiwaniu wartości.Zdobywa on doświadczenie poza granicami kraju i doznaje wielu rozczarowań dotyczących poznawanych wartości.W Londynie rozczarowuje się mieszczańskim społeczeństwem, w którym wszystko można kupić za pieniądze.We Włoszech rozczarowuje miłość do kobiety, w Watykanie do religii (papież Grzegorz XIV był autorem listu pasterskiego wzywającego Polaków do zachowania spokoju).Akt II jest symbolem wędrówki przez życie - od narodzin, przez poznanie wartości pieniądza, samego siebie, poprzez pierwszą miłość, do Sądu Niebieskiego, objawienia prawdziwego sensu wiary.Zwieńczeniem tej wędrówki jest niebo i ponowne odrodzenie - Mont Blanc i postanowienie powrotu do ojczyzny.Monolog Kordiana to odpowiednik Wielkiej Improwizacji.Manifestuje poczucie mocy wewnętrznej.Odnajduje sens swojego życia - chce by Polska była Winkelriedem narodów (Winkelried, rycerz, który poświęcił swoje życie za towarzyszy).Akt III, scena I - ukazuje postawę ludu Warszawy zafascynowanego koronacją cara oraz winem, którym car częstuje warszawiaków [ Pobierz całość w formacie PDF ]