[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Drażliwość, częste konflikty z rodzeństwem i kolegami są najprawdopodobniej objawami wtórnymi i wynikają z faktu moczenia się dziecka, a nie są bezpośrednią przyczyną enuresis.Jak w wielu innych przypadkach trudności (przystosowania, trudno ustalić, co jest 'przyczyną, a co skutkiem zaburzeń zachowania.Zawstydzanie dzieci, karanie ich za coś, czemu nie potrafią przeciwdziałać, wywołuje uczucie wrogości i agresywność z równoczesnym poczuciem winy, kształtując niepożądane cechy osobowości.Przy wszelkim oddziaływaniu terapeutycznym należy wziąć pod uwagę fakt, który Tramer (1949) sformułował w następujący sposób: "Nie istnieje typowy przypadek enuresis noctuma, ale są różne dzieci cierpiące na enuresis".Nie istnieje jedna etiologiczna formuła dla wyjaśnienia tej dolegliwości, istnieją natomiast różne czynniki, które mogą ją wywołać.Dlatego leczenie musi iść w kierunku pomocy w przystosowaniu emocjonalnym i społecznym dziecka.W tego rodzaju leczeniu zadaniem psychologa jest przekonanie dziecka, że moczenie nie jest zbrodnią i uwolnienie go od poczucia winy.Aby oddziaływanie było skuteczne terapia musi objąć także rodzinę dziecka.Zmiana stosunku do dziecka, stworzenie mu atmosfery serdeczności i zrozumienia, wydaje się być w przypadku enuresis najwłaściwszą formą oddziaływania terapeutycznego.Inne formy leczenia, jak dieta lub budzenie dziecka w nocy, dają wątpliwe rezultaty.Dla ilustracji podamy dwa przypadki enuresis leczone w Poradni przy Zakładzie Psychologii Klinicznej UJ.Joasia, lat 9, zgłoszona do poradni z powodu trudności wychowawczych.Sytuacja domowa dobra.Jest najstarszym dzieckiem, ma młodszą o dwa lata siostrę i dwuletniego brata.Śpi głęboko, ale z trudem zasypia.Moczy się do tej pory.Zdarza się to szczególnie wtedy, gdy się czymś przejmie.Była bardzo zazdrosna o młodszą siostrę, wyrzucała ją z wózka, sama się kładła na jej miejsce i nazywała siebie Małgosią (imię siostry).Uczy się dobrze, ale stale ma konflikty z koleżankami.Zawsze była przekorna i nieposłuszna, stara się postawić na swoim.Obserwuje się u niej stany, w czasie których jakby nie słyszała, co się do niej mówi.W tym przypadku, podobnie jak w wielu innych powodem zgłoszenia się do poradni nie jest sprawa enuresis, ale inne trudności.Problem moczenia ujawniony został przy okazji zbierania wywiadu o dziecku.Rodzice nie wiążą niektórych cech osobowości i zachowania dziecka z jego reakcją na moczenie się.Może nawet najmniejsze znaczenie przywiązują do tej dolegliwości dziecka, usprawiedliwiając je, że ma "słaby pęcherz", natomiast zaniepokojeni są niepowodzeniami dziecka w szkole i innymi trudnościami wychowawczymi.Zdarza się też, że dziecko po długiej przerwie zaczyna się znowu mo-t^yć pod wpływem trudnej sytuacji:Zygmunt, lat 9, skierowany do Poradni z powodu • nerwowości i trudności w nauce.Jedynak.W przedszkolu lubił bić się z innymi dziećmi.W szkole jest nie-spokojny, spaceruje po klasie, nic sobie nie robi z uwag nauczyciela.Nie jest przywiązany do rodziców.Wysłany na kolonię, czuł się tam źle, koledzy dokuczali mu.Na kolonii zaczął się moczyć.Zabrano go do domu, tam moczenie ustało, ale nasiliło się znowu, gdy chłopiec poszedł do szkoły, a nauczycielka wpisywała mu często do dzienniczka, że jest niegrzeczny.Na podstawie naszych doświadczeń pragniemy podkreślić, że u większości badanych przez nas dzieci enuretycznych stwierdziliśmy poziom umysłowy w normie oraz niewłaściwy ich stosunek do rodziców.Dane te potwierdzają różni psychologowie i psychiatrzy zajmujący się problemem moczenia nocnego.Skuteczne leczenie tego schorzenia powinno obejmować psychoterapię dziecka i całego jego środowiska.Pewne przypadki enuresis są prawdopodobnie ekwiwalentem padaczki, najczęściej jednak moczenie się jest jednym z objawów zaburzeń w przystosowaniu dziecka do jego środowiska.Z kolei omówimy nieco bliżej nerwicę lękową, częstą u dzieci.Nie ma ona charakteru zaburzenia monosymptomatycznego, lecz obejmuje całą osobowość dziecka.Stopień nasilenia lęku może być rozmaity, od najczęściej występujących fobii, aż do ostrych stanów lękowych.Trzeba jednak zaznaczyć, że istnieje rodzaj lęku, który jest biologicznie uzasadniony i który chroni organizm przed realnymi niebezpieczeństwami.Zjawiskiem patologicznym, spotykanym w głębokich niedorozwojach i w psychozach, jest brak reakcji lękowej wobec realnego niebezpieczeństwa.Mówiąc o nerwicy lękowej mamy na myśli stany niepokoju i lęku występujące w sytuacjach, w których nie ma do tego obiektywnych podstaw.Typowym przypadkiem takiej reakcji jest lęk dziecka przed ciemnością [ Pobierz całość w formacie PDF ]