[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Podczas tej sesjikontynuowana jest praca nad strategiami poznawczymi.Dodatkowo proponuje się pacjentompracę z wykorzystaniem strategii autoinstruujących (self-instructional strategies Lewinsohn 1985a, 19850).Pozwalają one każdemu z nich stać się dla siebie przewodnikiem,trenerem i pracować nad pomysłami, które uzna za pożyteczne. Sesja 9. społeczne umiejętności: zdolność bycia asertywnym.Tematemzainteresowania jest tu asertywność.Terapeuta mówi o typowych dla depresji problemach wspołecznych interakcjach.Asertywność prezentowana jest jako użyteczna umiejętność służącadobremu, bezpośredniemu, uczciwemu i przynoszącemu pożądane rezultaty(nagradzającemu) kontaktowaniu się z innymi ludz
mi.Członków grupy zachęca się dopodawania przykładów sytuacji, w których byli nieasertywni i czuli się bardziej depresyjni.Do pracy z prezentowanymi sytuacjami wykorzystuje się modelowanie i odgrywanie ról.Zadaniem domowym uczestników programu jest wyszczególnienie stwarzających problemysytuacji i ćwiczenie w życiu codziennym prób asertywnego zachowania. Sesja 10. wykorzystywanie społecznych umiejętności.Sesja ta prezentujeprawidłowość, że niska liczba społecznych interakcji może w efekcie powodowaćnieadekwatną stymulację (np.wejście w nawykową sytuację ciągłego  bycia z boku") oraznieadekwatne nagradzanie (np.z powodu napięcia, nieasertywności czy innych trudności społeczne sytuacje mogą nie przynosić oczekiwanych nagradzających rezultatów).Członkowie grupy dyskutują o aktywnościach, których ilość powinni zwiększyć (np.dzwonienie do znajomych z propozycją wspólnego spędzenia czasu), i aktywnościach,których ilość powinna ulec zmniejszeniu (np.oglądanie telewizji).Ma to na celu zwiększenieuczestnictwa w niosących przyjemność społecznych interakcjach.Pacjenci tworzą konkretneprogramy zmieniające dotychczasowe, niekorzystnie działające proporcje w podejmowaniuaktywności w sferze życia społecznego. Sesja 11. podtrzymywanie osiągnięć.Jest to sesja podsumowująca materiałprogramu leczenia.Pacjenci zajmują się pracą, która ma na celu integrację i podtrzymanieuzyskanych osiągnięć.Przeglądają i ustalają najważniejsze dla nich sprawy w zakresiekażdego z tematów podejmowanych w trakcie poprzednich sesji.Oceniają techniki, którychsię nauczyli, i na podstawie danych z samoobserwacji decydują, jakie strategie byłynajbardziej efektywne i jakie regularnie chcieliby wykorzystywać.Ponadto zachęca się pacjentów do systematycznej, okresowej obserwacji poziomudepresji, tak by mogli wcześnie dostrzec ewentualny nawrót depresyjnego nastroju.Uwrażliwia się ich także na stresogenne sytuacje z życia, które mogą przyczyniać się dopojawiania się depresji. Sesja 12. stworzenie  życiowego planu".Ostatnia sesja jest poświęconaprzedyskutowaniu  życiowych planów" uczestników grupy.Są one pisane wedługwskazówek zawartych w tekstach, z których pacjenci korzystają przez cały czas leczenia.Zadanie tworzenia  życiowych planów" ma pomóc pacjentom zastanowić się nad swymiosobistymi wartościami, celami i drogami dojścia do nich.Każdy członek grupywyszczególnia sfery, które stanowią dla niego problem, i ustala konkretne planykontynuowania pracy nad trudnościami.Dla pacjentów, którzy nie osiągnęli znaczącejpoprawy, jest to trudna sesja.Terapeuta musi podkreślać, że dalsza poprawa i podtrzymaniewyników leczenia są bardziej prawdopodobne, jeśli pacjenci skorzystają z umiejętnościradzenia sobie z depresją, których nauczyli się w trakcie realizowania programu terapii.Niektóre osoby będą potrzebowały dodatkowej pomocy w doskonaleniu tych umiejętności.Inne mogą wymagać odmiennych, alternatywnych form leczenia.Zadaniem psychoterapeutyjest rozmowa na temat planów na przyszłość z tymi członkami grupy, którzy nadal sądepresyjni, Być może należy im polecić bardziej intensywne formy leczenia.Ponadto na tej ostatniej sesji zachęca się pacjentów do prewencji i tworzenia planówstrategii radzenia sobie tak, by mogli je zastosować w sytuacji, gdy będą się czuli bardziejdepresyjni, co pozwoli im zapobiec głębokiej depresji i zachować zdrowie psychiczne.2.3.PODEJZ
CIE REHMA2.3.1.Teoria: model samokontroliW tym ujęciu depresja widziana jest jako  zbiór powiązanych problemów w sferzesamokontroli" (Rehm 1977).Model opisuje procesy samokontroli oraz możliwe w jej zakresiedeficyty, które są odpowiedzialne za powstawanie specyficznych objawów depresji.Mówi sięo trzech procesach samokontroli, skojarzonych w pętli sprzężeń zwrotnych: samoobserwacji,samoewaluacji, samowzmacnianiu.Samoobserwacji podlegają zachowania z ich konsekwencjami oraz wewnętrznedoznania jednostki (reakcje sensoryczne, afektywne), która ma zdolność uwagi selektywnej stąd wynikają indywidualne różnice w sposobach samoobserwacji.Deficyty w pierwszymz wymienionych procesów samokontroli mogą wynikać właśnie z tego zróżnicowania.Osobadepresyjna w selektywny sposób skupia uwagę na zdarzeniach negatywnych, pomijającpozytywne, co odzwierciedla się w jej negatywnym spojrzeniu na siebie samą i narzeczywistość.Ma także tendencje do koncentrowania się na natychmiastowych rezultatachswoich zachowań i relatywnym nieuwzględnianiu konsekwencji zachowań, które mogąpojawiać się w dalszej przyszłości.Powoduje to niedocenianie i pomijanie takich działań,które za jakiś czas przyniosłyby jednostce pozytywne rezultaty.Efektem takiegoukierunkowania uwagi jest utrata perspektywy przyszłości oraz pojawienie się uczuciabezradności i braku motywacji.Drugim procesem włączonym do pętli samokontroli jest samoewaluacja, która polegana porównaniu oceny efektu wykonania działania, z wewnętrznym kryterium, standardem.Kryteria wewnętrzne powstają przez zaadaptowanie kryteriów nakazanych zewnętrznie lubprzez stworzenie własnych  odpowiednio mniej lub bardziej surowych w stosunku dozewnętrznych.Zakłada się, że osoba depresyjna wyposażona jest w nadmiernie surowekryteria samoewaluacyjne  zarówno w sensie jakościowym, jak i ilościowym.Taki rodzajdeficytu, wraz z selektywnym spostrzeganiem przede wszystkim zdarzeń negatywnych,najczęściej powoduje ocenę efektu własnego działania jako porażki, a stąd łatwo o zaniżonąwartość własnej osoby.Nadmierna surowość może polegać także na niskim progu dlanegatywnej samooceny, oraz na tendencji do generalizacji negatywnych aspektów (porażkadotycząca jednego, konkretnego zachowania przenoszona jest na całą klasę zachowań; por.poznawczy model depresji autorstwa Becka).Proces samoewaluacji określany jest również poprzez jego adekwatność dotyczącąpoczucia własnej sprawczości.Jednostka może dokonywać zewnętrznych atrybucji kontrolioraz odczuwać, że jej działania i ich konsekwencje są w wysokim stopniu niezależne.Powodować to będzie uczucie bezradności, a w obrazie depresji przeważającą pasywność,apatię i przekonanie o niemożności wprowadzenia zmian (mechanizm taki, jak w koncepcjiwyuczonej bezradności autorstwa Seligmana  por.np.Craighead i in.1984, Kubicka-Daab1989) [ Pobierz całość w formacie PDF ]