[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Kurpis).Placówki te stawiajÄ… opór wobectendencji nadawania im charakteru instytucji reedukacyjnych i wielu pracownikóworaz teoretyków podziela ten punkt widzenia, wysuwajÄ…c postulat organizowaniadla takiej mÅ‚odzieży odrÄ™bnych placówek; ale w konsekwencji domy kultury "niepo-;trafiÄ… przezwyciężyć _w wystarczajÄ…cym stopniu niebezpieczeÅ„.-.,.stwa polegajÄ…cego na_jstawaniiUJiaÄ™ 'poniekÄ…d placówkami elitarnymi" (K.Kurpis).BadajÄ…cy stwierdzajÄ… wpÅ‚yw uczestnictwa 'w zajÄ™ciach mÅ‚odzieżowych domów kulturyi paÅ‚aców mÅ‚odzieży na preorientacjÄ™ zawodowÄ… (wybór szkoÅ‚y Å›redniej i wyższejlub zawodu) - dotyczy to szczególnie zajęć technicznych.A także wpÅ‚yw na wybóri umocnienie zainteresowaÅ„ amatorskich.Bardzo instruktywne sÄ… ostrzeżenia przed "gorsetem dydaktycznym", zagrażajÄ…cymtym zajÄ™ciom domów kultury, które, wzorujÄ… siÄ™ na postÄ™powaniu szkolnym (T.Wujek), oraz zachÄ™ta do poszukiwania innych niż w szkoÅ‚ach sposobów opanowanianaturalnej dla grup dobrowolnych fluktuacji czÅ‚onków (Chmielowski, 1971).Badania naukowe nad domami kultury sÄ… dopiero w poczÄ…tkach i dalekie odkompleksowoÅ›ci.Ale już osiÄ…gniÄ™te wyniki wskazujÄ…, że dziÄ™ki naukowym sondażomi eksperymentom domy kultury (mÅ‚odzieżowe i niemÅ‚odzieżowe) stać siÄ™ mogÄ…wkrótce najlepiej poznanymi instytucjami pozaszkolnej pracy wychowawczej.Dobrepoznanie i oparte na nim wÅ‚aÅ›ciwe organizowanie rekrutacji uczestników,wzmacnianie frekwencji, doskonalenie programowania itd.- uczynić mogÄ… z domówkultury prawdziwie efektywne placówki kultury, wychowania, wyrobieniaspoÅ‚ecznego.BogusÅ‚aw Chmielowsici (1972) podjÄ…Å‚ próbÄ™ opracowania naj-197bardziej korzystnego wychowawczo i programowo modelu placówekkulturailncHwychowawczych; a oto elementy tego modelu, odpowiadajÄ…ce potrzebomdomów kultury:- dobrowolność uczestnictwa z caÅ‚kowitÄ… dostÄ™pnoÅ›ciÄ… placówki dla wszystkichkategorii wieku (mÅ‚odzieży, dorosÅ‚ych, osób starszych);- aktywność wypÅ‚ywajÄ…ca z upodobaÅ„ i zainteresowaÅ„, ale i ze Å›wiadomoÅ›cizobowiÄ…zaÅ„, jakie wynikajÄ… z tytuÅ‚u czÅ‚onkostwa; wynika stÄ…d dyrektywaelastycznie j szych niż dotÄ…d rozwiÄ…zaÅ„ organizacyjnych;- samorzÄ…dność dziaÅ‚aÅ„; należy odrzucić metody stosowane w wychowaniu szkolnym iwszelkiego rodzaju "gorsety" dydaktyczne na rzecz przewodnictwa zespoÅ‚owi przezwychowawcÄ™ wrażliwego na inicjatywy i samodzielność uczestników;- Å‚Ä…czenie indywidualnej aktywnoÅ›ci angażujÄ…cej maÅ‚e zespoÅ‚y z uczestnictwem wszerzej pojÄ™tej dziaÅ‚alnoÅ›ci spoÅ‚ecznej, indywidualnych pobudek dziaÅ‚ania zdziaÅ‚alnoÅ›ciÄ… na rzecz Å›rodowiska.Niedostatek dotychczasowego wzoru domów kultury polega- wedle B.Chmielowskiego - na przejÄ™ciu przez pracowników tych domów zadaÅ„ ipowinnoÅ›ci, które w samorzÄ…dnych instytucjach powinny być peÅ‚nione przezużytkowników.SamorzÄ…d dużych domów kultury nie musi w sposób sztuczny obejmowaćcaÅ‚ej struktury domu - może być rozczÅ‚onkowany na samorzÄ…dy działów czypracowni, zwiÄ…zane w jakÄ…Å› federacjÄ™, jeÅ›li użytkownicy domu sÄ… spoÅ‚eczniewyrobieni.Kontrowersyjnie zarysowuje siÄ™ problem wielkoÅ›ci i wszechstronnoÅ›ci domówkultury.Zwolennicy jednej, uniwersalnej, szeroko rozbudowanej instytucji -paÅ‚acu kultury, napotykajÄ… na coraz czÄ™stszÄ… opozycjÄ™ ze strony przeciwnikówtakiego wzoru, stwierdzajÄ…cych, że nowoczesne trendy rozwoju wielkich miast-- udzielajÄ… pierwiszeÅ„sstwa dwom tendencjom: 1° zróżnicowanym, specjalistycznymplacówkom kulturalno-wychowawczym (teatr, biblioteka, klub itp.), 2° Å›redniejwielkoÅ›ci placówkom.ogólnokulTturalnym, rozrzuconym po mieÅ›cie, np.dzielnicowym domom kultury, o węższych (niż w paÅ‚acach) możliwoÅ›ciachzaspokajania potrzeb."WspółczeÅ›nie powoÅ‚ywanie wielkich pla-188cówek wychowania pozaszkolnego zaczyna budzić wÄ…tpliwoÅ›ci [.]podstawowÄ…rolÄ™ bÄ™dÄ… (w przyszÅ‚oÅ›ci) speÅ‚niać maÅ‚e placówki, dostÄ™pne dla wszystkichÅ›rodowisk" - stwierdza T.Wujek 7.OczywiÅ›cie, owe dzielnicowe domy kultury niemogÄ… być maÅ‚e, jeÅ›li ich urzÄ…dzenia majÄ… zaspokajać szeroki wachlarz za->interesowaÅ„ i potrzeb użytkowników."W naszym kraju - pisze B.Chmielowski.(1972, s.496) - najwiÄ™ksze nadzieje budzi placówka typu mÅ‚odzieżowego domukultury, przygotowana jednakże do roli,, jakÄ… speÅ‚niać bÄ™dzie w przyszÅ‚oÅ›citakże wobec użytkowników o mniej pomyÅ›lnych warunkach rozwojowych oraz mÅ‚odzieżyo wybitnych zdolnoÅ›ciach, wreszcie dorosÅ‚ych - a wiÄ™c placówka o' peÅ‚niejzarysowanych funkcjach spoÅ‚eczno-wycho-wawczych.Przemawia za niÄ… wiÄ™ksza niż wplacówkach specjalistycznych różnorodność kierunków dziaÅ‚alnoÅ›ci".I - dodajmy" Å‚atwiejsza niż w paÅ‚acach mÅ‚odzieży'" (oraz w paÅ‚acach kultury) dostÄ™pnośćoraz wiÄ™ksza szansÄ… 'skuteczniejszego oddziaÅ‚ywania wychowawczego niż winÅ›tytucjach-olbrzymach.Warto jeszcze podkreÅ›lić pewien szczegół w lansowanym modelu [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]