[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Zdaniem tych autorówważniejszy od pomiaru empatii jako cechy jest pomiar interakcji zachodzących podczaspsychoterapii.Bardziej złożony interakcyjny model empatii jako procesu komunikacyjnegoprzedstawił Barrett-Lennard (1981).Empatyczna komunikacja jest procesem, podczasktórego klient relacjonuje własne doświadczenie, a psychoterapeuta najpierw odbiera iprzyjmuje wewnętrznie to doświadczenie, następnie współprzeżywa je i wreszcie wyraża to,co sobie uprzytomnił, pacjentowi.W dalszym ciągu pacjent odbiera przekaz terapeuty idokonuje oceny, w jakim stopniu terapeuta go zrozumiał.Tak więc empatia obejmuje pewną formę uczuciowego rezonansu, przez którypsychoterapeuta jest w stanie odczuć, na czym polega bycie klientem w jego sytuacji, ikomunikuje to klientowi.Ten sposób widzenia empatii jako stanu interakcyjnego, powstałegow ramach kontekstu terapeutycznego, jest bardziej uzasadniony niż koncepcja empatii jakocechy.Co więcej, wynika z niego, że empatia może podlegać uczeniu.We wspomnianych powyżej badaniach Holta i Luborsky'ego (1958) jednym z celówbyło ustalenie związku cech osobistych szkolących się psychiatrów i efektywności ichfunkcjonowania.Względnie stałe zmienne, które korelowały z oceną ogólnej efektywnościdokonaną przez superwizorów, obejmowały autentyczność vs sztuczność, społeczneprzystosowanie w kontaktach ze współpracownikami, brak zaabsorbowania statusem,obiektywność samooceny, dojrzałe przystosowanie heteroseksuame i adekwatną kontrolęemocjonalną.Garfieid i Bergin (1971) w swoich badaniach stwierdzili, że terapeuci znajniższymi poziomami zaburzeń fluerzonych za pomocą MMPI byli najbardziej efektywni.W innej pracy (Anchor 1977) osobista integracja terapeuty okazała się pozytywnie związana zchęcią pacjentów do pozostawania w terapii.Luborsky i współpracownicy (1985) stwierdzili,że takie cechy terapeutów, jak dojrzałość, przystosowanie i dobre samopoczucie, korelowaływysoko ze wskaz
nikami jakości współpracy terapeutycznej (helping alliance).Zdaniem Struppa i współautorów (1988) to, że tego rodzaju cechy są pożądane uefektywnych terapeutów, jest zrozumiałe; istniejące dane nie wskazują jednak jasno, czycechy te powinny być obecne od początku programu szkoleniowego.Możliwe, zdaniem tychautorów, że ludzie, którzy zmagali się z problemami emocjonalnymi, jakie póz
niej rozwiązali,stają się lepszymi psychoterapeutami niż ci, którzy nigdy nie mieli takich problemów.Pewne cechy osobowościowe traktuje się jako wstępnie warunkujące możliwośćpodjęcia treningu psychoterapeutycznego (Garfieid i Kurtz 1976b, Klein i Babineau 1974).Sakinofsky (1979, s.195) dokonał zwięzłego opisu tych właściwości w odniesieniu dokandydata na terapeutę:  Musi on być zainteresowanym ludz
mi, potrafiącym współczuć iwrażliwym człowiekiem jeszcze zanim rozpocznie swoje szkolenie.Trening może uczynićdojrzalszym i wysubtelnić jego doświadczenia zaangażowania wobec ludzi i empatii, ale niemoże wprowadzić czegoś, co nie istniało na wstępie."Zagadnienie cech osobowościowych predysponujących do roli terapeuty bądz
związanych z efektywnością funkcjonowania wiąże się z problemem znaczenia własnejpsychoterapii jako elementu przygotowania do zawodu.Rola własnej terapii zostanieomówiona w kolejnym punkcie niniejszego rozdziału.W tym miejscu można wskazać nadokonany przez Beutlera i współautorów (1986) przegląd badań dotyczących związkupomiędzy dobrym stanem psychicznym terapeuty (emotional well-being) a powodzeniem w365prowadzeniu psychoterapii.Autorzy kładą nacisk na szeroki zakres społecznych, etycznych imoralnych zagadnień, które trzeba brać pod uwagę.W konkluzji piszą:  związek pomiędzywłasną terapią terapeuty, a póz
niejszą efektywnością nie jest wyraz
ny.najlepsza literatura,jaka jest dostępna, sugeruje, że dobrostan psychiczny terapeuty co najwyżej skromnieprzyczynia się do efektywności procesu terapii i jej wyników" (op.cit., s.272-273).2.ELEMENTY SZKOLENIA W'PSYCHOTERAPII2.1.SUPERWIZJAZa pomocą badań ankietowych 151 aprobowanych przez Amerykańskie TowarzystwoPsychologiczne przeddoktoranckich programów stażowych Hess i Hess (1983) stwierdzili, żeindywidualna superwizja stanowiła dominujący sposób szkolenia.Szkolący się otrzymywaliśrednio 4,25 godzin superwizji tygodniowo, omawiając średnio 3 godziny psychoterapii najedną godzinę superwizji.Autorzy ci stwierdzili także, iż stosowano niewiele specyficznych ibezpośrednich procedur oceniających jakość superwizji, zarówno w postaci poziomufunkcjonowania, jak i umiejętności szkolonych lub ich własnej oceny.Superwizja uchodzi za  najpowszechniejszą, najważniejszą i prawdopodobnienajbardziej efektywną metodę uczenia psychoterapii" (GAP 1987, s.19).Polega ona naregularnych spotkaniach szkolącego się i superwizora, podczas których szkolący sięrelacjonuje prowadzoną przez siebie terapię, a superwizor to komentuje.Istnieje obszernaliteratura dotycząca uczenia przez superwizję, zwłaszcza w szkoleniu w psychoanalizie, aletakże w psychoterapii, a nawet w wywiadzie diagnostycznym (por.op.cit.).Superwizja może koncentrować się na patologii lub psychodynamicznych procesachpacjenta (psychodynamics), na procesie terapeutycznym lub na przeżyciach i funkcjonowaniupsychoterapeuty.W optymalnej postaci dotyczy ona wszystkich tych aspektów w różnychmomentach, w zależności od natury i rodzaju problemu klinicznego i szkoleniowego,zainteresowań i umiejętności szkolącego się i superwizora oraz fazy, w jakiej znajduje sięzarówno terapia, jak superwizja.Często się zdarza, że potrzebne jest, aby superwizor badał, wjaki sposób konflikty psychologiczne stażysty zakłócają jego funkcjonowanie jakopsychoterapeuty, co może także mieć skutek terapeutyczny.Superwizja jednak nie powinnabyć terapią  przestrzegają autorzy raportu GAP (1987).W zależności od potrzeby możnarozważać natomiast ze szkolącym się zasadność podjęcia jego własnej terapii.Zasadnicze cele superwizji mogą być różne i dotyczyć takich zagadnień, jak uczeniewrażliwości interpersonalnej (stosowania empatii), używanie technik psychoterapeutycznychdo wykorzystywania własnych emocji szkolącego się, powstałych w trakcie jego pracy, jakonarzędzi terapeutycznych oraz identyfikowania i eksplorowania szczegółowych problemówzwiązanych z przeciwprzeniesieniem [ Pobierz całość w formacie PDF ]