[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wraz z wynalezieniem pieniÄ…dza możliwoÅ›ci osiÄ…gniÄ™cia zysku 38 JOSEPH HELLERzwiÄ™kszyÅ‚y siÄ™ ogromnie i natychmiast pojawili siÄ™ ludzie gotowigonić za nim jak za niczym innym na tym Å›wiecie.A skoro tylkodostrzeżono, że wiÄ™cej pieniÄ™dzy niż z czegokolwiek innego możnawycisnąć wÅ‚aÅ›nie z pieniÄ™dzy, odtÄ…d energia paÅ„stw w corazwiÄ™kszym stopniu poczęła skupiać siÄ™ na produkowaniu pieniÄ™dzy wiloÅ›ci przekraczajÄ…cej takie podstawowe potrzeby socjalne, jakmożność nabywania produktów niezbÄ™dnych dla zapewnieniazdrowia, dobrej kondycji fizycznej oraz rozrywki.Gdy zaÅ› w paÅ„-stwie jest wiÄ™cej pieniÄ™dzy niż towarów, które można za te pieniÄ…dzekupić, wówczas coraz wiÄ™cej pieniÄ™dzy idzie na kupno wiÄ™kszejiloÅ›ci pieniÄ™dzy.Wzrasta tym samym w stopniu decydujÄ…cymznaczenie banków, zwiÄ™ksza siÄ™ liczba prawników i ksiÄ™gowych, aspoÅ‚eczeÅ„stwo ulega dezorganizacji i sÅ‚abnie pod wzglÄ™demmilitarnym.Pojawia siÄ™ grupa ludzi Å›wietnie prosperujÄ…cych w finansowymÅ›wiatku oraz dużo liczniejsza grupa tych, którzy idÄ… prosto nazatracenie.Gdy Hendrick van Uylenburgh pożyczaÅ‚ od swoich klientów wAmsterdamie pieniÄ…dze na rozkrÄ™cenie interesu lub gdy pozwalaÅ‚ iminwestować w swojÄ… firmÄ™, miaÅ‚ zwyczaj wydawania - tytuÅ‚emzabezpieczenia - obrazów Rembrandta lub innych artystów, przyczym zdawaÅ‚ sobie sprawÄ™ z tego, iż mogÅ‚y one być kopiowane bezautoryzacji i bez zapÅ‚aty dla twórców oryginałów.NiejednokrotniezastawiaÅ‚ te same obrazy u wiÄ™cej niż jednego kredytodawcy.Uylenburgh potrafiÅ‚ również wydawać jako zabezpieczenie po-życzek oryginalne pÅ‚yty miedziorytnicze i bynajmniej nie zabraniaÅ‚kredytodawcom odbijania z nich kopii na sprzedaż.Rembrandt z kolei sprzedawaÅ‚ wykonane przez siebie pÅ‚yty doakwafort pewnemu portugalskiemu %7Å‚ydowi, potajemnie odbijajÄ…c dlasiebie dodatkowe egzemplarze i gwaÅ‚cÄ…c w ten sposób warunkiumowy.René Descartes - zwany ojcem nowoczesnej filozofii i twórcÄ…geometrii analitycznej - spÄ™dziÅ‚ wiÄ™kszÄ… część swego życia w Am-sterdamie w tym samym okresie co Rembrandt.WypowiedziaÅ‚ natemat tego miasta znamiennÄ… uwagÄ™ - jego mieszkaÅ„cy byli takpochÅ‚oniÄ™ci doglÄ…daniem i nieustannym pomnażaniem zysków, iż 39 WYNA LEZIENIE PIENIDZAmógÅ‚by on tam spÄ™dzić nawet caÅ‚e życie, a i tak nikt by na niego niezwróciÅ‚ uwagi.Descartes spÄ™dziÅ‚ znacznÄ… część swego życia w Amsterdamie, alenie zostaÅ‚ przez Rembrandta zauważony.Rembrandt wyznaczyÅ‚ w miesiÄ…c po Å›lubie swego peÅ‚nomocnikaprawnego, zlecajÄ…c mu wyegzekwowanie wszystkich drobnychnależnoÅ›ci od dÅ‚użników Saskii z obszaru Fryzji.Od tego momentuaż po kres jego życia rzadko kiedy nastÄ™powaÅ‚y okresy dÅ‚uższe niżdwa lata, kiedy nie byÅ‚ uwikÅ‚any w jakieÅ› procesy o pieniÄ…dze.Gdy jego kochanka i gospodyni Hendrickje Stoffels zostaÅ‚a podzarzutem uprawiania cudzołóstwa wezwana do stawienia siÄ™ przedstarszymi rady parafialnej, Rembrandt także otrzymaÅ‚ wezwanie.OdmówiÅ‚ stawienia siÄ™.Gdy Arystoteles kontemplujÄ…cy popiersie Homera" byÅ‚ już bliskiukoÅ„czenia, Hendrickje pozowaÅ‚a Rembrandtowi nago do obrazuprzedstawiajÄ…cego rozmyÅ›lajÄ…cÄ… nad listem Dawida BatszebÄ™.PozowaÅ‚a również do zachwycajÄ…cego obrazu, ukazujÄ…cego mÅ‚odÄ…kobietÄ™ w momencie, gdy wchodzÄ…c do wody, unosi wysoko ponadkolana poÅ‚y swej biaÅ‚ej koszuli.Ten peÅ‚en prostoty i naturalnoÅ›ci obraz jest wÅ‚aÅ›ciwie wykonanymolejnymi farbami szkicem.Niemniej Arystoteles byÅ‚ zafascynowany, Å›ledzÄ…c sam procestworzenia, obserwujÄ…c narastanie sugestywnoÅ›ci, z jakÄ… oddana byÅ‚akonkretność ciaÅ‚a, substancjalność i ksztaÅ‚t ludzkiej istoty.WidziaÅ‚,jak niemal z niczego, z samej tylko idei oraz szpachli wyÅ‚ania siÄ™ bielkoszuli, uzupeÅ‚niona plamÄ… konturów czerwonej sukni, leżącej naziemi tak, jak gdyby zostaÅ‚a tam przypadkiem porzucona.I byÅ‚również Zwiadkiem dziaÅ‚ania niemal profetycznej intuicji artysty, zjakÄ… bezbÅ‚Ä™dnie wczuwaÅ‚ siÄ™ w możliwoÅ›ci barwy, formy, przestrzenii faktury.Gdy Hendrickje pozowaÅ‚a nago lub z uniesionÄ… do góry poÅ‚Ä…koszuli, Arystoteles kierowaÅ‚ swój wzrok na popiersie Homera.Fakt,że Hendrickje znajdowaÅ‚a siÄ™ w szóstym miesiÄ…cu ciąży, ani niedodawaÅ‚ jej powabu w oczach Arystotelesa, ani nie zwiÄ™kszaÅ‚ jejszans na oczyszczenie siÄ™ z zarzutów przed przeÅ‚ożonymi jejKoÅ›cioÅ‚a. 40 JOSEPH HELLERW co najmniej czterech biografiach Rembrandta, wydanych wjÄ™zyku angielskim, trudno doszukać siÄ™ dobrej opinii o nim jakoczÅ‚owieku, niezależnie od jego wartoÅ›ci jako artysty
[ Pobierz całość w formacie PDF ]