[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Sachsisches Landeshauptarchiv Dresden, Gesandschaft Berlin, nr 281/1,k.83-84.327dotąd Węgrzy zaczęli się chwiać, zaczął się chwiać bodaj sam cesarzFranciszekJózef.Naciski niemieckie idące wszystkimi mo\liwymi do pomyśleniakanałami" uznał Burian za bardzo nieprzyjemne".Nie brakło mu jednakpoczucia humoru, gdy podniósł godną uznania lojalność" rządu Rzeszy. Lojalność" owa wyraziła się w taki sposób, \e Niemcy zgodzili sięwziąć udział w ofierze", którą ponieść miała monarchia habsburska.Niemcy mianowicie wyrazili gotowość oddania Austrii bogatego zagłębiawęglowego na południowym zachodzie Królestwa Polskiego.Lojalnośćrządu Rzeszy była istotnie wzruszająca.Niemcy \ądali od Austriiofiar z jej własnych ziem, za tę ofiarę płacilicudzą własnością46.Rada Koronna monarchii w dniu 8 marca 1915 r.wyraziła ostateczniezgodę na oddanie Włochom po wojnie Tyrolu Południowego w zamian zazachowanie neutralności i wolną rękę na Bałkanach.Na podjęciu tejcię\kiej zarówno dla Austriaków, jak i dla Węgrów decyzji zawa\yłbezwzględny nacisk niemiecki, zawa\ył równie\ pesymizm szefa sztabu.Generał Conrad oświadczył, \e c.i k.armia nie ma dość siły, abyprzeciwstawić się Włochom; jedynie Pola (obecnie Pula) i Tyrol będąmogły bronić się przez czas pewien47.Conrad, jak wiemy, lekcewa\ył armię włoską, ale był zdania, \eAustro-Węgry nie są w stanie prowadzić wojny na trzy fronty Bałkany, Rosja,Włochy48.Bolesne ustępstwo w Tyrolu, na które Austria zdobyła się tylko znajwiększym trudem i największym wysiłkiem, bynajmniej nie zadowoliłoWłochów.W rozumieniu Consulty mógł to być zaledwie początek,zaledwie wstęp do dalszych ustępstw.Ponadto rząd włoski zamierzałpodać do publicznej wiadomości zgodę Austrii na cesję TyroluPołudniowego, aby parlament i cały naród włoski miał świadomośćodniesionego w rokowaniach z Austrią sukcesu49.Taka mo\liwość była dla Wiednia, rzecz prosta, nie do przyjęcia.Zprzyczyn łatwo zrozumiałych Austriacy musieli stawiać jako waruneksine qua non odroczenie do końca wojny nie tylko realizacjipoczynionych Włochom obietnic, ale tak\e ich utrzymanie w ścisłejtajemnicy.Dla ludzi zorientowanych w poło\eniu międzynarodowym i wpolityce włoskiej sprawa była jasna porozumienie pomiędzy Włochamia monarchią habsburską przestało ju\ nale\eć do rzędu sprawmo\liwych.Rząd włoski co'raz wyrazniej skłaniał się ku myśli związania się zKoalicją.Lekkie sondowania terenu rozpoczęli Włosi ju\ w początkachwrześnia 1914 r.w Piotrogrodzie, stolicy państwa, które wydawać bysię mogło miało46 Burian mówił o tym na posiedzeniu Rady Ministrów Spraw Wspólnych 8III 1915 r.Protokolle des Gemeinsamen Ministerrates dersterreichisch-Ungarischen Monarchie, s.219.4/7 Protokolle des Gemeinsamen Ministerrates der sterreichisch-Ungarischen Monarchie, s.216-232; S.Burian, Drei Jahre, s.35.48 Tak mówił Conrad Berchtoldowi 23 lipca 1914 r.F.Conrad vonHótzendorf, Aus meinerDienstzeit, s.108.' 328 *9 z- A- B- Zernan, A.DiplomaticHistory of the World War, s.35-36.największy interes w przymierzu wojskowym z Włochami.Ju\ wpierwszych rozmowach piotrogrodzkich pomiędzy ambasadorem włoskimmarkizem Andreą Carlottim di Rivabella a Sazonowem padła ofertaKoalicji: Włochy dostaną Trydent oraz porty w Trieście i Valonie(obecnie Vlora), ale muszą w niedługim czasie wystąpić zbrojnieprzeciwko Austro-Węgrom na lądzie i na morzu50.Próby uło\enia się z Koalicją rozpoczęli więc Włosi od Rosji, odbadania terenu w Piotrogrodzie.I wydawało się to logiczne, Rosjabyła bowiem tym mocarstwem Koalicji, któremu na pomocy włoskiej, nawspółdziałaniu z Włochami najbardziej powinno było zale\eć.Uderzeniena tyły monarchii habsburskiej ułatwiłoby działania wojenne Rosjan nafroncie wschodnim w Galicji i w Królestwie
[ Pobierz całość w formacie PDF ]