[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Dla uprawiania turystyki"rodzinnej" znakomitym uÅ‚atwieniem i zachÄ™tÄ… staje siÄ™ upowszechnianiesamochodów osobowych.Turystyka (szczególnie wÄ™drowna) czyni w Polsce ogromne postÄ™py - jej zdroważywioÅ‚owość wymaga jednak "ukultural-niania" oraz nasycania krajoznawstwem.Sport natomiast potrzebuje nieÅ‚atwych wysiÅ‚ków w celu przestawienia go zwidowisk i.kibicowania na masowÄ… aktywność sportowÄ….364Literatura" Demel M.Propedeutyka wychowania fizycznego.Warszawa 1965.Demel M.O wychowaniu zdrowotnym.Warszawa 1968.Demel M.i Humen W.Wprowadzenie do rekreacji fizycznej - elementyhistorii, teorii i metodyki.Warszawa 1970.Hansen.A.O sztuce wypoczynku.Warszawa 1968.Kacprzak M.Higiena ogólna."Warszawa 1971.KamiÅ„ski A.Rekreacjafizyczna w Å›wietle problematyki czasu wolnego."Kultura Fizyczna" 1964, nr 7/8.AyżwiaÅ„ska N., Piekutowska B.PracownicyspoÅ‚eczni w sÅ‚użbie zdrowia.W: Polityka spoÅ‚eczna i sÅ‚użby spoÅ‚eczne w PRL.Pod red.J.Rosnera.Warszawa 1972.Mazurkiewicz E.O skutecznym wychowaniu w kulturze sanitarnej."PielÄ™gniarka iPoÅ‚ożna" 1963, nr 8 i 9.Mazurkiewicz E.Podstawy wychowania zdrowotnego.Warszawa 1971.Michalska H.Zdrowie psychiczne.Warszawa 1964.OkoÅ„ W.O koncepcji wychowania zdrowotnego."Wychowanie Fizycznei Higiena Szkolna" 1965, nr 10.Wentlandtowa H.Metodyka oÅ›wiaty sanitarnej.Warszawa 1962.WroczyÅ„ski R.Wprowadzenie do pedagogiki spoÅ‚ecznej.Warszawa 1966(s.166-177).4.Gerontologia w Å›wietle pedagogiki spoÅ‚ecznejGerontologi a, a Å›ciÅ›lej - gerontologia spoÅ‚eczna, to mÅ‚oda dyscyplina _ naukowao spoÅ‚ecznych cechach, sytuacjach i uwarunkowaniach osób starszego wieku,uksztaÅ‚towana w pięćdziesiÄ…tych latach naszego stulecia.UprawiajÄ… jÄ…demografowie, socjolodzy i pedagodzy spoÅ‚eczni.Jest "siostrÄ…" odpowiedniejdyscypliny medycznej - geriatrii.WyÅ‚onienie siÄ™ i szybki rozwój gerontologii spoÅ‚ecznej jest skutkiem "rewolucjipopulacyjnej", ogarniajÄ…cej caÅ‚y-Å›wiat i wyrażajÄ…cej siÄ™ w dożywaniu póznejstaroÅ›ci.przez coraz, wiÄ™kszy odsetek ludzi, co przypisywane jest zarównopostÄ™pom nauk medycznych, jak i wzrostowi dobrobytu najszerszych mas (zanik"morów" T gÅ‚odu).W Polsce procent ludzi powyżej 60 r.ż.wzrósÅ‚ z 7,2% ogółuludnoÅ›ci w 1921 r.do 13,6% w 1973 r., a ludzi powyżej 65 r.ż.mieliÅ›my ok.9,2%.Wedle miÄ™dzynarodowych zasad365podziaÅ‚u spoÅ‚eczeÅ„stwa na mÅ‚ode, dojrzaÅ‚e i stare - naród nasz w 1966 r.przekroczyÅ‚ granicÄ™ dojrzaÅ‚oÅ›ci i odtÄ…d jest zaliczany do spoÅ‚eczeÅ„stw starych.Jak dÅ‚ugo bÄ™dzie jeszcze postÄ™pować w Polsce starzenie siÄ™ spoÅ‚eczeÅ„stwa - niewiemy, prognozy na najbliższe piÄ™ciolecie zapowiadajÄ… dalsze jego trwanie; gdy wstosunku do roku 1955 ogół ludnoÅ›ci naszego kraju wzroÅ›nie w 1975 r.o 33%, toliczba ludzi powyżej 60 lat podniesie siÄ™ do 82°/o.PrzykÅ‚ad Francji dowodzijednak, że starzenie siÄ™ spoÅ‚eczeÅ„stwa jest procesem odwracalnym; po 1947 r.spoÅ‚eczeÅ„stwo francuskie, jedno z najstarszych w Europie, zaczęło mÅ‚odnieć.Skutki, starzenia siÄ™ ludnoÅ›ci sÄ… wielorakie:- w gospodarce wzrasta nacisk osób starszych na rynek pracy, nastÄ™puje takżepodnoszenie wydatków na emerytury;- sÅ‚użbÄ™ zdrowia obciąża nasilajÄ…ce siÄ™ zapotrzebowanie na łóżka w szpitalach.Na" WÄ™grzech w 4 szpitalachBudapesztu liczba pacjentów powyżej 60 r.ż.wynosiÅ‚aw 1937 roku 27°/o ogółu chorych, w 1965 r.doszÅ‚a do 48,8%, a w 1980 r.szacunkowo przekroczy 80%; podobnie rzeczy siÄ™ majÄ… w lecznictwie otwartym;- w opiece spoÅ‚ecznej wzrasta potrzebÄ… Å›wiadczeÅ„ alimentacyjnych dlaosieroconych starców oraz zakÅ‚adów zamkniÄ™tych dla chronicznie chorych;szczególnie bolesnÄ… jest ta sprawa w rodzinach chÅ‚opskich nie posiadajÄ…cychubezpieczeÅ„ spoÅ‚ecznych;- kultura (twórcy, Å›rodki masowego przekazu itd.) ^podlega postÄ™pujÄ…cemunaciskowi zainteresowaÅ„ osób starszych;- polityka staje w _qbliczu.liczniejszych^ opinii konserwatyw-^ nych." Jednak globalne ujmowanie staroÅ›ci nie może być przydatne dla poprawnegorozumienia sytuacji i potrzeb osób 'starszych oraz rozsÄ…dnego ich traktowania.Dopiero klasyfikacja ludzi starszych wedle wieku,, pÅ‚ci, miejsca zamieszkania,"wyksztaÅ‚cenia, zawodu - prowadzi do poprawnych wniosków.Na tym miejscu musimyograniczyć siÄ™ do na j koniecznie jsze j kategoryzacji; na pierwsze miejscewysuwa siÄ™ wiek._F^a z y sta r^o Å› c i uzależnione od wieku z trudem dajÄ… siÄ™ ująć w ramy wiekukalendarzowego.Miarodajny tu jest wiek biologiczny (stopieÅ„ zniedołężnieniafizycznego i psychicznego) oraz wiek spoÅ‚eczny (usamodzielnienie siÄ™ wszystkichdzieci, eme-386rytura, zaprzestanie czynnego życia zawodowego).Na podstawie tych rodzajówzachodzÄ…cych zmian rozróżnia siÄ™ trzy fazy staroÅ›ci:l.RozpoczynajÄ…ca siÄ™ starość,-- przy zachowanej sprawnoÅ›ci fizycznej iumysÅ‚owej.Do sprawnych można zaliczyć niemal wszystkie osoby poniżej 60_r.ż.(jeÅ›li nie byÅ‚y wczeÅ›niej obciążone poważnym schorzeniem).J.Piotrowski wykazaÅ‚na reprezentacyjnej próbce ogólnopolskiej, że nawet w wieku 65 - 69 lat procentosób sprawnych fizycznie (tzn.wychodzÄ…cych z domu i aktywnych poza domem) siÄ™ga75%, jest przy tym wyraznie wyższy wÅ›ród mężczyzn niż kobiet.A wiÄ™c prawiewszyscy emeryci we wczesnych latach emerytury (renty starczej) sÄ… to ludziesprawni.Co do sprawnoÅ›ci kobiet - mamy także opiniÄ™ kontrowersyjnÄ…."Dopiero okoÅ‚oczterdziestki - pisze wybitny geriatra - kobieca uzyskuje "swobodnÄ… gÅ‚owÄ™»- dopracy zawodowej, a po przekwitaniu jej energia niejednokrotnie nawet wzrasta zpowodu wiÄ™kszej produkcji androgenów w jej organizmie.Szczyt dziaÅ‚alnoÅ›ci isprawnoÅ›ci zawodowej kobiety przypada pózniej niż u mężczyzny, a kobietomambitnym, które za mÅ‚odu z powodu obciążeÅ„ fizjologicznych nie mogÅ‚y osiÄ…gnąćkariery ani satysfakcji w pracy zawodowej, czÄ™sto dopiero piÄ…ta, szósta lubsiódma dekada życia mogÄ… tÄ™ satysfakcjÄ™ przynieść.Toteż wydaje siÄ™, żebezapelacyjne ucinanie tej pracy w wieku lat 60 jest dla wielu kobiet bardzokrzywdzÄ…ce" (K.Roszkowska-WiÅ›niewska, 1970, s.6 - 7)._2_ Wczesna starość (Amerykanie mówiÄ…: ,,wiek laureatów") - to okres siÄ™gajÄ…cymniej wiÄ™cej do 75 - 8,0 x.ż.Wedle badaÅ„ J.Piotrowskiego - procent osóbsprawnych w wieku 70 - 74 lat siÄ™ga 67%, w wieku 75 - 79 lat 56% i też zprzewagÄ… sprawnoÅ›ci mężczyzn nad sprawnoÅ›ciÄ… kobiet, chociaż - jak wiadomo -procent kobiet dożywajÄ…cych póznego wieku jest znacznie wyższy:na 100 mężczyzn po 65 r.ż.przypada w Polsce 160 kobiet.MieszkaÅ„cy miast w tejfazie wieku na ogół już definitywnie odchodzÄ… od pracy zawodowej, ale jeszczeusiÅ‚ujÄ… "dorabiać" do renty, sÄ… czÄ™sto aktywni rodzinnie, kulturalnie,spoÅ‚ecznie.ChÅ‚opi pracujÄ… nadal.3,-
[ Pobierz całość w formacie PDF ]