[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Tio çi tiom embarasis nin, ke ni opiniis konsilinde ÿan¸i la temon al la metafiziko.Ni alprenigis ekzempleron de libro nomata ”Dial” (ciferplato), kaj legis el ¸i çapitron aû du pri io, kio ne estis tre komprenebla, sed kion la Bostonanoj nomas la Granda Movado, aû Progresado.54LA OVALA PORTRETOeLIBROLa grafo diris, ke Grandaj Movadoj estis treege oftaj aferoj dum lia vivo; kaj, rilate Progresadon, iafoje ¸i estis absoluta¸enaîo, sed ¸i neniam progresis.Ni tiam parolis pri la granda beleco kaj graveco de demo-kratio, kaj multe klopodis impresi al li la justan sencon pri la profitoj, kiujn ni ¸uas, vivante kie trovi¸as libera voçdonraj-to kaj neniu re¸o.Li aûskultis kun evidenta intereso, kaj fakte ÿajnis ne malmulte amuzata.Kiam ni finis, li diris, ke antaû tre longe okazis io tre simila.Dektri egiptaj provincoj decidis subite, ke ili liberi¸os, kaj tiel montros grandiozan ekzemplon al la cetera homaro.Ili kunvenigis siajn sa¸ulojn, kaj projektis la plej genian konstitucion, kiun oni povas koncepti.Dum iom datempo ili sukcesis mirinde bone; nur ilia kutimo fanfaroni estis monstra.La afero fini¸is, tamen, per la kunfandi¸o de la dektri ÿtatoj kun dek kvin ¸is dudek aliaj, en la plej abomena kaj netolerebla despotismo, kiun iam oni konis sur la surfaco de la terglobo.Mi demandis, kiel estis nomita tiu uzurpa tirano.Tiom,kiom li povis memori, oni lin nomis Popolaço.Ne sciante kion diri pri tio, mi laûtigis la voçon, kaj plen-dis pri la egipta nekono pri vaporo.La grafo min rigardis kun multe da miro, sed ne respondis.La silenta sinjoro, tamen, fortege puÿis min je la ripoj per sia kubuto — diris al mi, ke mi sufiçe estas fordoninta min tiufoje — kaj demandis çu mi vere estas tia malsa¸ulo, ke mi ne scias, ke la moderna vapor-maÿino devenas de la inventaîoj de Hero, tra tiuj de Salomon de Caus.Ni nun trovi¸is en tuja dan¸ero esti venkitaj; sed bonÿan-ce d-ro Ponnonner, reforti¸inte, revenis por nin savi, kaj de-55LA OVALA PORTRETOeLIBROmandis, çu la popolo de Egipto serioze pretendas rivali la mo-dernulojn pri la çiel grava detalo, la vestaj modoj.La grafo, je tio çi, rigardis malsupren al la rimenoj de sia pantalono, kaj tiam prenante la finon de unu el la vostoj de sia frako, li tenis ¸in apud siaj okuloj kelke da minutoj.Defa-liginte ¸in, fine, lia buÿo etendi¸is malrapide de orelo al orelo; sed mi ne povas memori, ke li diris ion por iel respondi.Je tio nia vervo reforti¸is, kaj la doktoro alproksimi¸ante al la mumio tre digne, petis, ke li diru malkaÿe, je sia honoro kiel sinjoro, çu la egiptanoj konis en tiu epoko la fabrikadon de la lozan¸oj de Ponnonner, aû de la piloloj de Brandreth.Ni atendis profunde avide la respondon — sed vane.¯i nevenis.La egiptano ru¸i¸is kaj malaltigis la kapon.Neniam triumfo estis pli kompleta; neniam venko estis suferata kun tiel malbona humoro.Efektive, mi ne povis elteni la vidon de la çagrenego de la kompatinda mumio.Mi prenis mian çape-lon, riverencis al li rigide, kaj foriris.Alveninte hejmen, mi trovis, ke estas post la kvara, kaj iris por tuj enliti¸i.Estas nun la deka matene.Mi estas el la lito de la sepa, skribante tiujn çi memorindaîojn por la profito de miaj edzino kaj familio, kaj de la homaro.Tiujn mi ne vidos plu.Mia edzino estas megero.Vere, mi estas kore naûzita de çi tiu vivo, kaj de la deknaûa jarcento ¸enerale.Mi estas konvinkita, ke çio estas erara.Krome, mi deziregas scii, kiu estos prezidanto (de Usono) en 2045.Sekve, tuj kiam mi estos min razinta, kaj glutinta tason da kafo, mi intencas iri rekte al Ponnonner, kaj resti balzamita por ducent jaroj.56LA OVALA PORTRETOeLIBROLa foruzita viroRAKONTO PRI LA BUGABUA KAJ KIKAPUA MlLITIROPloru, ho ploru, okuloj, droni¸u en akvo,Çar metis la parto de mi la ceteron en tombon.CorneilleMi ¸uste nun ne povas rememori, kiam aû kie mi unuekonati¸is kun tiu vere belaspekta viro, Brevet-brigad-estro-generalo John A.B.C.Smith [ Pobierz całość w formacie PDF ]