Lucjan Rydel Wybór dramatów

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.I tr�pię się, jak j� zrobię,Cobym dost�ł tę fujarę?Trza barana ani słowa!.15w.314 Kwiat paproci i przekonanie o jego magicznej mocy to znany wątek bajkowy (por.O.Kolberg, Lud, t.VII, s.124 125; PBL, T 3100).16w.342 fujarka przemykan� tu: flet (z mosiężnymi klapkami).47Jaz jak r�z, parobek zenieKu miastu baranów p�rę.To ci dobre wydarzenie!I rzeknę mu: Mieni�jwa się,Mnie bar�n, a tobie krowa.Wróciłem się wnetki za sięPo ten flecik przemykany17.Oj, miał�m ci j� we młynie!Ani cłowiek nie wypowi�,Jakie bicie, jakie wrzaski!Jaz strach spomnieć! Rany, rany!A młyn�rz mi w drobne trz�skiPotłukł ten flecik na głowie.Po chwili z westchnieniemOj! przez18 onego flecikaWciąż cosi sumuje we mnie19:Zewsąd idzie ta muzyka,To granie.a tu daremnieCłowiek se fujary strug�.Kręcę z wi�rzbowego łyka,I dłubię w brzozow�j korze,A myślę: nie ta, to drug�,Wygr� wsyćko, jak się patrzy,Wygr� niebo, wygr� zorze,I ten miesiącek, co bladsyZrybła, i słonko, jak wstaje,I nad rz�ką te opary,I wygr� wsyćko, co kwitnie,I te pola, i te g�je.Bogać ta20! Taki�j fujary,Jak trza, nijak cłek nie wytnie!Wstaje i zabiera się w drogęLEZNY DZIADEKMaćku, mam ja na to radę,Jeno uważ każde słowo:Wróć tu, kiedy czoło bladeWschodzący miesiąc ukaże.Przyniesiesz fujarę nową,A wyciętą z takiej brzozy,Co nie słyszała koguta,Ni wód szumu.Na wiszarze2117w.330 356 Jest to przekształcony wariant bajki o wyrozumiałej żonie i głupim mężu (por.PBL, T 1415).18w.363 przez bez.19w.364 sumuje we mnie zamyślam się, łamię sobie głowę.20w.378 Bogać ta gdzież tam.48Siadłszy, utaisz się w łozy,A mgła, nad wodą rozsnuta,Topielicom cię zasłoni.A gdy miesiąc je nasyciI zaśpiewają na toni,Dmuchaj na fujarze swojej:Ona głos ten w siebie chwyci,Aże się na wskroś jej drewnoZaklętym śpiewem przepoi.O, już ona ci wydzwoni,Co zechcesz, nawet i rzewnąWypłacze tobie tęsknicę,Jeno patrz, by cię do wodyNie wciągnęły topielice.Maćku, a nie dbaj nic na to,Gdyby ci złe zaszło drogęDo jeziora i przeszkodyChciało czynić lub zatratąGroziło; wszelaką trwogęOdrzuć to pokusy zginą.Wszystkoś zmiarkował22?GAUPI MACIUZA ino!Chce go ująć za kolanaLEZNY DZIADEKNie dziękuj ruszaj do domu,A przed północną godzinąWróć!GAUPI MACIUZMoiście wy nie chybię.LEZNY DZIADEKwoła za nimA nie gadaj tam nikomu,Co wiesz!.Znad jeziora, w skokach i podrygach, biegnie Kusy.Niziutki, na cienkich nóżkach, z grubymbrzuchem i dużym łbem pudrowanym; twarz bez zarostu, nos krogulczy.Ubrany w czerwonyfraczek, obcisły i krótki, czarne spodenki do kolan, białe pończochy i trzewiki z klamerkami;na głowie trójkątny kapelusik, w ręce mosiężna laseczka z gałką2321w.387 Na wiszarze wiszar, dosł.zarośla nadbrzeżne czepiające się skał; tu: zarośnięty brzeg.22w.380 408 Sposób na zdobycie czarodziejskiej fujarki (analogicznie u O.Kolberga, Lud, t.XVII, s.96; t.XV, S.14).23Wygląd Kusego zgodny z wyopbrażeniami ludowymi (np.opis diabła Strali o.Kolberg, Lud, t.VII, s.41;49KUSYprzydreptując i kręcąc się jak wiatr koło Leśnego DziadkaHup! hup! gic! gic!Witaj! witaj, stary grzybie!LEZNY DZIADEKostroCzego tu chcesz?KUSYNic, nic!Ale tu głupi pastuch był.Czego chciał? Czego chciał?Chy, chy! Wiem, wszystko wiem!Bodaj zdechł, bodaj zgnił,Nim fujarę będzie miał,Zrobię ja się czarnym psem,Drogę mu zalecę,Będę szczekał, będę wył:Hup, hup! A z fujary nic!I zapalę błędną świecę24,Drogę mu zastąpię,Powiodę go na moczary:Chlup, chlup! gic! gic!W błocie go wykąpię,A z fujary nic!Nic nie będzie z tej fujary,Ty spróchniałku, włóczylasie,Borołazie stary!LEZNY DZIADEKPrzepadnij zasię, a zasię!KUSYpodrygującNocka czarna, nocka głucha,Pójdę, gdzie wiatry powioną,Jedną stroną, drugą stroną.Pójdę nocką, pójdę ciemną,Dopadnę twego pastucha.por.też obj.do w.567 i a.IV, obj.do w.593).24w.425 błędną świecę błędny ognik na mokradłach.50LEZNY DZIADEKWidzisz tu wodę święconą?Nie zadzieraj diable ze mną,I w spokoju puść to chłopię!KUSYA cóż to? Na stare lataZ ludzmi trzymasz leśny czopie?LEZNY DZIADEKKiedyż? od początku świataWy piekielni, wy nieczyści Kiedyż ja z wami trzymałem?!Nasialiście nienawiści,Nasialiście w ludziach pychy,Latajcie po całym świecie,Zbierajcie wszystko, co wasze,Ale od tego, co moje,Wara wam! Ten pastuch lichyJest mój, przeto za nim stoję!Mój, jak wszelkie leśne ptaszę,Co rosę pije, a śpiewa:Mój, jak tych kwiatów kielichy,Co nawet nie wiedzą o tem,%7łe się z nich zapach wylewa;Mój, bo serce ma i oczyJasne, jak te gwiazdy w górze,Patrzące spojrzeniem złotem:%7ładna ich żądza nie mroczyI stoją ciche w lazurze! [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Tematy