Siemieniewski Andrzej ks Wiele cieżek na różne szczyty. Mistyka religii

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Oile ten wielki średniowieczny mistrz dominikańskiej duchowości mistycznej słusznie222M.Eliade, Historia wierzeń i idei religijnych, dz.cyt., s.161-163.223Tamże, s.52.224Tamże, s.61.225L.Bouyer, The Christian Mystery, dz.cyt., s.271.226L.Dupr�, Mysticism, dz.cyt., s.249.227D.T.Suzuki, [za:] J.Sudbrack, Mystik, dz.cyt., s.143.51uważany bywa za przyczółek dialogu buddyjsko-chrześcijańskiego , a Suzuki znalazł w Eckharcie wiele elementów współbrzmiących z buddyzmem zen , tojednak otwarcie przyznaje, że według niego Bóg Eckharta jest całkiem inny odchrześcijańskiego Boga ; tylko w ten sposób japoński buddysta mógł uratowaćowo buddyjsko-chrześcijańskie pokrewieństwo228.O tym, że buddyzm w wersji silnie monistycznej nie polega na pragnieniuotrzymania nowego daru, ale na uświadomieniu sobie daru będącego od zawsze wposiadaniu człowieka, dowiadujemy się od jego nauczycieli i propagatorów: NaturaBuddy jest naszą pierwotną naturą.Mamy ją, zanim zaczniemy praktykować zazen izanim uznamy ją kategoriami świadomości 229.W tym samym znaczeniu: Wielkiumysł, w którym musimy pokładać ufność, nie jest czymś, czego możeciedoświadczyć w sposób obiektywny.Jest to coś, co zawsze masz, co zawsze jest ztobą.Jest to umysł uniwersalny, zawsze ten sam, nie różniący się od umysłu kogośinnego 230.Dlatego buddyzm, nawet w najbardziej ateistycznej postaci, jest religią:wyraża wiarę w konkretne pojęcie o całości istnienia, w tym istnienia człowieka. Zen nie polega na jakiejś szczególnej nauce.Praktykujemy, aby wyrazić nasząprawdziwą naturę, a nie żeby osiągnąć oświecenie 231.Mistyka buddyjska jest więc mistyką w bardzo specjalnym znaczeniu.Możnają określić za J.Sudbrackiem jako mistykę własnego Ja.Kulminacją takiegorodzaju mistyki w starożytności europejskiej byłoby nauczanie Plotyna, a w tradycjipozaeuropejskiej właśnie doświadczenie buddyzmu zen.Kierunek ten byłbyopisany przez M.Bubera jako coś, co dokonuje się w człowieku 232.Sformułowanieto podkreśla, że jest to mistyka nie poszukująca spotkania z Bogiem obiektywnieistniejącym odrębnie od człowieka, ale dążąca do doświadczenia duchowego naradykalnie przeciwstawnej drodze.W tym, co dotyczy wniknięcia przez człowieka wtajemniczy świat wewnętrzosobowy za pomocą sztuki medytacji, nauka taka jestoceniona przez M.Bubera jako pożyteczna również dla wyznawców biblijnej religiiteistycznej.Jednak wspólna droga dość szybko się kończy. Budda chce on uczyć nie poglądów, lecz drogi [.] Do tego momentu, wierni prawdzienaszego spotkania, możemy iść za Buddą, następny krok byłby sprzeniewierzeniem sięrzeczywistości naszego życia.[.] Budda na pewno prowadzi do celu pośredniego, którydotyczy i nas: do zjednoczenia duszy.Ale prowadzi do niego nie tylko z dala od �tumultupoglądów�, lecz także od �złudy upostaciowań�, dla nas będących autentycznym światem[.] Droga ta nie prowadzi zjednoczonej istoty dalej, do owego najwyższego mówienia Ty,które stoi przed nim otworem 233.Jeśli doświadczenie duchowe polega tylko na uświadomieniu sobienierealności ludzkiego Ja i na zjednoczeniu z Najwyższym Bytem na kształtmonistyczno-panteistyczny, a może nawet na sposób abstrahujący zupełnie odistnienia Boga, wtedy dla Bubera takie nauki o pogrążeniu opierają się nagigantycznym złudzeniu.Buber przypomina, że dla ludzi wierzących w osobowegoBoga zgodnie z biblijnym objawieniem, duch dzieje się na zupełnie inny sposób,mianowicie realizując wrodzony mu zmysł relacji na drodze międzyosobowej228W.Johnston, Mystical Theology, dz.cyt., s.68.229Shunryu Suzuki, Umysł zen, umysł początkującego, Gdynia 1990, s.120.230Tamże, s.124.231Tamże, s.125.232J.Sudbrack, Mystik, dz.cyt., s.90; por.M.Buber, Ja i Ty, dz.cyt., s.92.233M.Buber, Ja i Ty, dz.cyt., s.96-97.52więzi, spotkania i dialogu. W rzeczywistości dzieje się on wychodząc z człowieka:między człowiekiem i tym, co nim nie jest 234.Opinie personalistycznej filozofii dialogu wyrażone przez M.Bubera w tejmaterii są jednoznacznie ostre, a nawet chciałoby się powiedzieć nieubłagane. Dopóki ktoś zbawia się tylko w swej jazni, dopóty nie może dać światu ani miłości,ani cierpienia, nie ma z nim do czynienia.[.] Tylko wtedy, gdy kochamy światprawdziwy, który nigdy nie chce dać się usunąć i kiedy naprawdę kochamy go wcałej grozie mamy odwagę objąć go ramionami naszego ducha i nasze dłoniespotykają dłonie, które go trzymają 235 [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Tematy