[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wrogość do %7łydów jako wyznawców religii mojższowej nosi miano antyjudaizmu.Obok powyższych, istnieją pojęcia związane z problematyką nacjonalizmu, któreopisują określone postawy i zachowania, a nie niosą ze sobą tak dużego  balastu pejora-tywnych konotacji.Należą do nich choćby takie kategorie, jak: patriotyzm, kosmopolityzmczy charakter narodowy.Patriotyzm (gr.patriotes = praojcowski, rodak, współobywatel)  to postawa opartana zasadach miłości ojczyzny, własnego narodu, połączona z gotowością do ofiar, przyrównoczesnym uznaniu praw innych narodów i szacunkiem dla nich.Różnice międzypatriotyzmem a nacjonalizmem dotyczą trzech głównych kwestii:1) koncepcji narodu: w patriotyzmie  oparta na wspólnocie uznawanych wartości, w na-cjonalizmie  świadomość zbiorowa jest nieredukowalna do świadowości jednostkowej;2) stosunku do wartości, jaką stanowi sama wspólnota: w patriotyzmie  jej nadrzęd-ność przy akceptacji i tolerancji dla innych wspólnot, w nacjonalizmie  mit eks-kluzywności, nadrzędności własnego narodu, rywalizacja oraz walka z innymi;3) relacji z wartościami uniwersalnymi: w patriotyzmie  równorzędność,  bezkoli-zyjność i możliwość synchronizacji, w nacjonalizmie jedynie hierarchizacjai  konfliktowość.95BG AGHJako postawę przeciwstawną patriotyzmowi traktuje się kosmopolityzm (gr.kosmo-polites = obywatel świata), polegający na afirmowaniu swojej przynależności do całegoświata i negowaniu podziałów zarówno politycznych, jak i terytorialnych.Podejście dokosmopolityzmu jako swego rodzaju wyrzeczenia się swojej ojczyzny, wręcz  zdrady na-rodowej, w dzisiejszych czasach traci sens.W dobie globalizacji życia, procesów integracyjnych, przepływu swobodnego ludzii informacji, gdy świat staje się  globalną wioską żadne racjonalne względy nie przema-wiają za dylematem: być patriotą czy kosmopolitą.Pojęcie  charakteru narodowego na gruncie nauki budzi szereg kontrowersji: jedninegują fakt istnienia  czegoś takiego , inni są skłonni przypisywać mu rozstrzygającą rolęw dziejach poszczególnych narodów.Zrodziło się ono w wieku XVIII, gdy upowszechnił się pogląd, że życiem narodównie rządzi przypadkowość, lecz jest ono kształtowane przez konkretne warunki, takie, jak:wielkość kraju, tradycja, historia, religia, dominujący sposób utrzymania się przy życiu(Monteskiusz O duchu praw).Mistyczno-idealistycznemu ujęciu charakteru narodowego pierwszy przeciwstawił sięaustriacki socjolog i polityk Otto Bauer, pisząc, iż:(.) nie jest to absolutna (dana przez jakiegoś Ducha), lecz względna wspólnota charakteru,gdyż poszczególni członkowie narodu, obok cech wspólnych z całym narodem, mają ponadtocechy indywidualne (także cechy środowiskowe, klasowe, zawodowe), którymi różnią się jedenod drugiego.Mimo różnorodnych określeń i desygnatów odnoszących się do nich istnieje dziśzgodność co do tego, że na ten fenomen składają się dwie warstwy:1) wrodzona pierwotna (uzdolnienia, temperament, emocje, czyli dyspozycje psychiczne),2) nabyta wtórna (normy zachowań, normy moralne, wierzenia religijne, wiedza, czyliwszystko to, co zostało przez jednostkę nabyte w procesie socjalizacji).Czynniki, które formują charakter narodowy, można pogrupować na: materialne: genealogiczne (rasa), geograficzne (terytorium, klimat, zaludnienie),ekonomiczne (struktura zatrudnienia, rodzaj głównych zajęć ludności); duchowe: polityczne (prawo, więzi polityczne, sposób sprawowania władzy), reli-gijne, system wychowawczy, język, literatura.Chociaż ciągle brak jednomyślności co do definicji kategorii  charakter narodowy ,istnieje wśród badaczy zgodność co do tego, że historyczne losy narodu powodują ufor-mowanie się swoistych cech psychicznych jego członków i że cechy te, zwane częstocharakterem narodowym, w istotny sposób wpływają na zachowanie narodu w różnychsytuacjach życiowych.96BG AGHLiteratura[1] Brubaker R.: Nacjonalizm inaczej.Struktura narodowa i kwestie narodowe w nowejEuropie.Warszawa  Kraków, 1998[2] Gellner E.: Narody i nacjonalizm.Warszawa, 1991[3] Kłoskowska A.: Kultury narodowe u korzeni.Warszawa, 1996[4] Maryański A.: Narodowości świata.Warszawa, 1994[5] Pomian K.: Europa i jej narody.Warszawa, 1992[6] Robinson R.S., Post J.M.: Paranoja polityczna.Psychopatologia nienawiści.Warszawa, 1999[7] Spory i konflikty międzynarodowe.Aspekty prawne i polityczne.(Pr.zb.).Wrocław,1999[8] Z
wiat i Polska u progu XXI wieku.(Pr.zb.) Toruń, 1994[9] Wojciechowski S.: Nacjonalizm w Europie Z
rodkowo-Wschodniej.Wrocław, 199997BG AGHROZDZIAA
SI�DMYEKSTREMIZM POLITYCZNYLucyna SłupekTermin  ekstremizm wywodzi się z języka łacińskiego (extremus = krańcowy)i oznacza hołdowanie skrajnym poglądom oraz stosowanie radykalnych i ostatecznychśrodków (przemocy, terroru) dla osiągnięcia wyznaczonych celów.Natomiast określenie ekstremizm polityczny odnosi się zwykle do idei, koncepcji, poglądów, żądań i postula-tów oraz związanych z nimi działań i zachowań, które cechują się skrajnością i radykaliz-mem w stosunku do istniejącego układu sił politycznych.Ekstremizm polityczny jest więc wyrazem negatywnego stosunku i dezaprobatywobec funkcjonującego porządku społecznego, politycznego, ekonomicznego oraz dominu-jącego systemu wartości [ Pobierz całość w formacie PDF ]