MICKIEWICZ pan tadeusz

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Pozna�em tego �otra Soplic�! Pozna�em!Po wzroScie i po w�sach! Jego to postrza�em53Zgin�� Stolnik, widzia�em! �otr jeszcze do góryWzniesion� trzyma� strzelb�, jeszcze dym szed� z rury!Wzi��em go na cel, zbójca sta� jak skamienia�y!Dwa razy da�em ognia, i oba wystrza�yChybi�y; czym ze z�oSci, czy z �alu xle mierzy�.Us�ysza�em wrzask kobiet, spójrza�em, - Pan nie �y�.Tu Gerwazy umilkn�� i �zami si� zala�;Potem rzek� ko�cz�c: Moskal ju� wrota wywala�;Bo po Smierci Stolnika sta�em bezprzytomnieI nie wiedzia�em, co si� dzia�o woko�o mnie;Szcz�Sciem, na odsiecz przyszed� nam Parafianowicz,Przywiod�szy Mickiewiczów dwiestu z Horbatowicz,Którzy s� szlachta liczna i dzielna, cz�ek w cz�eka,A nienawidz� rodu Sopliców od wieka.Tak zgin�� pan pot�ny, pobo�ny i prawy,Który mia� w domu krzes�a, wst�gi i bu�awy,Ojciec w�oScian, brat szlachty; i nie mia� po sobieSyna, który by zemst� poprzysi�g� na grobie!Ale mia� s�ugi wierne; ja w krew jego ranyObmoczy�em mój rapier, Scyzorykiem zwany(Zapewne Pan o moim s�ysza� Scyzoryku,S�awnym na ka�dym sejmie, targu i sejmiku).Przysi�g�em wyszczerbi� go na Sopliców karkach;Rciga�em ich na sejmach, zajazdach, jarmarkach;Dwóch zar�ba�em w k�ótni, dwóch na pojedynku;Jednego podpali�em w drewnianym budynku,KiedySmy zaje�d�ali z Rymsz� Korelicze,54Upiek� si� tam jak piskorz; a tych nie policz�,Którym uszy obci��em.Jeden tylko zosta�,Który dot�d ode mnie pami�tki nie dosta�!Rodzoniutki braciszek owego w�sala�yje dot�d, i z swoich bogactw si� przechwala,Zamku Horeszków tyka swych kopców kraw�dzi�,Szanowany w powiecie, ma urz�d, jest s�dzi�!I Pan mu zamek oddasz? niecne jego nogiMaj� krew Pana mego zetrze� z tej pod�ogi?O, nie! Póki Gerwazy ma cho� za grosz duszyI tyle si�, �e jednym ma�ym palcem ruszyScyzoryk swój, wisz�cy dotychczas na Scianie,Póty Soplica tego zamku nie dostanie! O! - krzykn�� Hrabia, r�ce podnosz�c do góry -Dobre mia�em przeczucie, �em lubi� te mury!Cho� nie wiedzia�em, �e w nich taki skarb si� mieSci,Tyle scen dramatycznych i tyle powieSci!Skoro zamek mych przodków Soplicom zagrabi�,Ciebie osadz� w murach jak mego burgrabi�;Twoja powieS�, Gerwazy, zaj�a mi� mocno.Szkoda, �eS mi� nie przywiód� tu w godzin� nocn�;Udrapowany p�aszczem siad�bym na ruinach,A ty byS mi o krwawych rozpowiada� czynach;Szkoda, �e masz niewielki dar opowiadania!Nieraz takie s�ysza�em i czytam podania;W Angliji i w Szkocyi ka�dy zamek lordów,W Niemczech ka�dy dwór grafów by� teatrem mordów!W ka�dej dawnej, szlachetnej, pot�nej rodzinie55Jest wieS� o jakimS krwawym lub zdradzieckim czynie,Po którym zemsta sp�ywa na dziedziców w spadku:W Polsce pierwszy raz s�ysz� o takim wypadku.Czuj�, �e we mnie m�nych krew Horeszków p�ynie!Wiem, co winienem s�awie i mojej rodzinie.Tak! Musz� zerwa� wszelkie z Soplic� uk�ady,Cho�by do pistoletów przysz�o lub do szpady!Honor ka�e.Rzek�, ruszy� uroczystym krokiem,A Gerwazy szed� z ty�u w milczeniu g��bokiem.Przed bram� stan�� Hrabia, sam do siebie gada�,Pogl�daj�c na zamek pr�dko na ko� wsiada�,Tak samotn� rozmow� ko�cz�c roztargniony: Szkoda, �e ten Soplica stary nie ma �ony,Lub córki pi�knej, której ubóstwia�bym wdzi�ki;Kochaj�c i nie mog�c otrzyma� jej r�ki,Nowa by si� w powieSci zrobi�a zawi�oS�:Tu serce, tam powinnoS�! tu zemsta, tam mi�oS�!Tak szepc�c spi�� ostrogi; ko� lecia� do dworu,Gdy z drugiej strony strzelcy wyje�d�ali z boru;Hrabia lubi� mySlistwo; ledwie strzelców zoczy�,Zapomniawszy o wszystkiem, prosto ku nim skoczy�,Mijaj�c bram�, ogród, p�oty, gdy w zawrocieObejrza� si� i konia zatrzyma� przy p�ocie.By� sad.Drzewa owocne, zasadzone w rz�dy,Ocienia�y szerokie pole; spodem grz�dy.Tu kapusta, s�dziwe schylaj�c �ysiny,56Siedzi i zda si� duma� o losach jarzyny;Tam, pl�cz�c str�ki w marchwi zielonej warkoczu,Wysmuk�y bob obraca na ni� tysi�c oczu;Owdzie podnosi z�ot� kit� kukuruza;Gdzieniegdzie oty�ego wida� brzuch harbuza,Który od swej �odygi a� w dalek� stron�Wtoczy� si� jak goS� mi�dzy buraki czerwone.Grz�dy rozj�te miedz�; na ka�dym przykopieStoj� jakby na stra�y w szeregach konopie,Cyprysy jarzyn: ciche, proste i zielone.Ich liScie i wo� s�u�� grz�dom za obron�,Bo przez ich liScie nie Smie przecisn�� si� �mija.A ich wo� g�sienice i owad zabija.Dalej maków bia�awe góruj� badyle;Na nich, mySlisz, i� rojem usiad�y motyle,Trzepiec�c skrzyde�kami, na których si� mieniZ rozmaitoSci� t�czy blask drogich kamieni:Tyl� farb �ywych, ró�nych mak zrzenic� mami.W Srodku kwiatów, jak pe�nia pomi�dzy gwiazdami,Kr�g�y s�onecznik licem wielkiem, gorej�cem,Od wschodu do zachodu kr�ci si� za s�o�cem.Pod p�otem w�skie, d�ugie, wypuk�e pagórki,Bez drzew, krzewów i kwiatów: ogród na ogórki.Pi�knie wyros�y; liSciem wielkim, roz�o�ystym,Okry�y grz�dy jakby kobiercem fa�dzistym.PoSrodku sz�a dziewczyna, w bielizn� ubrana,W majowej zielonoSci ton�c po kolana;Z grz�d zni�aj�c si� w bruzdy, zda�a si� nie st�pa�,57Ale p�ywa� po liSciach, w ich barwie si� k�pa� [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Tematy