[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Henryk był tym szczerzezdziwiony.Oczywiście, że się wtrącał, ale nie robił nic więcej niż wszyscy inni cesarze odczasów Konstantyna.Czyż nie udzielił swojej zgody przy wyborze Grzegorza? Czy papieżmyślał, że ma prawo mu mówić, jak ma postępować?Dotknięty i wściekły, Henryk zwołał Sobór w Wormes który orzekł, że wybór papieża byłniewłaściwy, ponieważ z cesarzem nie przeprowadzono odpowiednich konsultacji.Grzegorz odpowiedział na to klątwą oraz okólnikiem:W imieniu wszechpotężnego Boga zakazuję Henrykowi sprawowania rządów we Włoszech i Niemczech.Jego poddanych zwalniam ze ślubówktóre mu złożyli lub złożą; jednocześnie ekskomunikuję wszystkich, którzy nadal będą uważać go za króla.Podziałało to jak bomba.Cesarze wielokrotnie już pozbywali się nieposłusznych papieży:sam Grzegorz był tego świadkiem.Nigdy jeszcze papież nie ważył się zdetronizowaćmonarchy.Co miało się stać?Cesarzowa Agnes, matka Henryka, opowiedziała się po stronie papieża, podobnie postąpiłatakże jego kuzynka Matylda.Ku przerażeniu Henryka szaleniec na piotrowym tronie znalazłposłuch w Niemczech: książęta jeden po drugim wycofywali się z jego służby.Grzegorzpoparł księcia Rudolfa jako następcę tronu.Dwudziestojednoletni Henryk zdawał sobie sprawę, że został przyparty do muru.Zbliżała siępierwsza rocznica jego ekskomuniki, kiedy to ostatecznie 'miał utracić swoje królestwo, jeżelinie pokaja się przed papieżem.Z małym orszakiem wyruszył do Burgundii i w Besancon w towarzystwie rodziny spędziłświęta Bożego Narodzenia.W środku zimy 1077 roku w towarzystwie żony i synka Konradaprzeszedł Alpy.Wieśniacy pokazywali im drogę wśród śnieżnych zasp i pomagali pchać saniekrólowej.Napotkali lawiny i stracili większą część koni.Gdy dotarli do Włoch przyłączyłasię do nich wielka Lombardzka armia w nadziei, że Henryk zamierza dać papieżowi nauczkę.Sprawił im zawód.Grzegorz przed Lombardami bronił się w Canossie, w fortecy należącej do Matyldy.Fortecazbudowana była na szczycie czerwonawej góry w paśmie Apeninów.Dwadzieścia mil napomoc znajdowała się Parma, niewidoczna podczas tak ostrej zimy.W Canossie Henrykpoprosił o zawieszenie broni.Przez wysłanników Grzegorz przekazał mu swoje żądania.Korona i wszystkie insygniakrólewskie mają zostać oddane Grzegorzowi.Henryk złoży publiczne oświadczenie, że - poswoim skandalicznym zachowaniu się w Wormes - nie jest godzien być cesarzem.Poza tymma obiecać, że odbędzie wyznaczoną mu przez papieża pokutę.Obiecawszy spełnić te żądania, po ośnieżonym zboczu Henryk samotnie wdrapał się dofortecy.Przeszedł przez pierwsze bramy, lecz przy drugich został zatrzymany.Wysoko nadnim, ubrany w szary pontyfikalne, pojawił się papież, aby tym bardziej go upokorzyć.Wiał silny wschodni wiatr.Henrykowi odebrano wszystkie insygnia królewskie i kazano musię rozebrać.Rzucono mu wełniany, drapiący habit.Włóż to - nakazał gestem Grzegorz, nie zniżając się do wydobycia głosu: stał przecież ponadkościołem, na równi z Bogiem.Henryk, siny z zimna i szczękając zębami - usłuchał.Stał bosy i bez nakrycia głowy, pokostki w śniegu, w stroju pokutników i żebraków.Był gotów do odbycia pokuty.Cesarz Z
więtego Cesarstwa Rzymskiego, dziedzic Karola Wielkiego stał w ten sposób przeztrzy dni i noce, nie jedząc ani nie pijąc.Jego krewni płakali widząc w jakim jest stanie.Godzina po godzinie jego włosy pokrywały się szronem a Henryk modlił się, prosząc oprzebaczenie Boga i papieża.W liście do książąt niemieckich Grzegorz tak opisuje tę historię:Osoby wstawiające się za Henrykiem mówiły coś o tym, że papież jest bez serca.Niektórzy ośmielili się nawet głosić, że papieskie zachowaniebardziej przypomina barbarzyńskie okrucieństwo tyrana, niż duchownego sędziego.Postawa Grzegorza była nieprzejednana z powodu czynów, jakie ojciec Henryka wyrządziłjego poprzednikowi.Jak mówią Włosi:  zimna zemsta smakuje lepiej.Dopiero czwartego dnia Matylda ubłagała papieża mówiąc mu, że Henryk dłużej niewytrzyma i umrze.Całkowicie zamarzniętego wciągnięto do środka i postawiono przed papieżem.O głowęprzewyższał tuskańskiego karła o zimnych oczach.Henryk musiał przysiąc, że całkowicie zdaje się na łaskę papieża.Jak wHistory of Florencenapisał Machiavelli, Henryk był pierwszym księciem, który dostąpił zaszczytu przekonaniasię, jak skuteczna może być broń duchowa.Ale Henryk miał swoją dumę; o nic nie poprosił papieża: chciał tylko zniesienia banicji.Gdy wrócił do domu od razu ruszył przeciwko Rudolfowi i Grzegorz ponownie skazał go nabanicję.Henryk zwołał synod, żeby papieża usunąć.Biskup Berno z Osnabriick schował siępod obrusem ołtarza katedry w Brixen do czasu, gdy kroki przeciwko Grzegorzowi zostałypodjęte; wyszedł gdy znów czuł się bezpiecznie.Henryk wybrał Guiberta z Rawenny napapieża Klemensa III [ Pobierz całość w formacie PDF ]