[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.StanowiÄ… one swoisty ukÅ‚ad odniesienia, z którym dana osobaporównuje wÅ‚asne zachowanie.W rozwoju mÅ‚odzieży coraz wiÄ™kszÄ… rolÄ™ odgrywajÄ…sÄ…dy moralne i normy postÄ™powania.MÅ‚odzież jest szczególnie wrażliwa na różneprzejawy niesprawiedliwoÅ›ci i nierównoÅ›ci - bywa to powodem krytycznego stosunkudo dorosÅ‚ych oraz powstajÄ…cym na tym tle konfliktów z nimi.W okresie dorastania rodzina jest Å›rodowiskiem, które stanowi krÄ…g spoÅ‚eczny najbliższydziecku.To ona zaspokaja potrzeby materialne, uczuciowe, spoÅ‚eczne oraz stanowizródÅ‚o wiedzy o życiu.Zrodowisko rodzinne w dużej mierze ksztaÅ‚tuje osobowośćdorastajÄ…cej mÅ‚odzieży, ich zainteresowania, upodobania, nawyki i przyzwyczajenia.Mimo tej na pozór nie zmienionej sytuacji rodzinnej wzajemny ukÅ‚ad stosunkówmiÄ™dzy dziećmi a rodzicami oraz rodzeÅ„stwem ulega zasadniczym zmianom.NastÄ™pujerozluznienie wiÄ™zów rodzinnych przy równoczesnym podejmowaniu przez mÅ‚odzieżnowych ról w życiu rodziny.Rozszerzenie siÄ™ kontaktów poza domem i czynneuczestnictwo w rozmaitych formalnych i nieformalnych grupach spoÅ‚ecznychpowoduje, że rodzina przestaje być pierwszoplanowym Å›rodowiskiem wychowawczym.OgromnÄ… rolÄ™ w rozwoju dorastajÄ…cej mÅ‚odzieży odgrywa szkoÅ‚a.Klasa szkolna stanowi Å›rodowisko spoÅ‚eczne, w którym upÅ‚ywa duża część życiamÅ‚odocianych.Na gruncie życia klasowego wyrastajÄ… różne formy kontaktówspoÅ‚ecznych, zasady postÄ™powania i normy współżycia klasowego.Klasa szkolnapowinna tworzyć zorganizowanÄ… grupÄ™ i jako taka może być Å›rodkiem i narzÄ™dziemwychowania spoÅ‚ecznego mÅ‚odzieży i rozwoju osobowoÅ›ci każdego czÅ‚owieka.Podstawowym warunkiem osiÄ…gniÄ™cia przez klasÄ™ szkolnÄ… wysokiego poziomuwychowawczego i pozytywnego jej oddziaÅ‚ywania na czÅ‚onków jest należyta opiekanad niÄ… ze strony wychowawcy klasowego.Osobowość nauczyciela - wychowawcy,291%7Å‚ebrowska M. Psychologia rozwojowa , PWN, Warszawa 1986180PRZEMOC W RODZINIE JAKO yRÓDAO ZACHOWAC AGRESYWNYCH DORASTAJCEJ MAODZIE%7Å‚Yjego umiejÄ™tnoÅ›ci organizacyjne, zapaÅ‚ i zaangażowanie w pracy wychowawczej mogÄ…doprowadzić klasÄ™ do dużych osiÄ…gnięć.Natomiast klasy szkolne pozbawionezorganizowanej i celowej opieki wychowawczej wykazujÄ… bÄ…dz wysoki stopieÅ„dezintegracji, bÄ…dz też wytwarzajÄ… szkodliwe formy solidarnoÅ›ci, skierowanejprzeciwko nauczycielom, rzetelnej pracy szkolnej i potrzebnej w tej pracy dyscyplinie.Rzadko, kiedy bez integracji wychowawcy klasa szkolna zdolna jest osiÄ…gnąć pożądanykierunek rozwoju, zgodny z celami wychowawczymi szkoÅ‚y.Oprócz nauczycieli, drugim ważnym czynnikiem ksztaÅ‚tujÄ…cym rozwój mÅ‚odzieży jestwspółżycie z rówieÅ›nikami.W okresie dorastania mÅ‚odzież jest szczególnie wrażliwana wpÅ‚ywy grupy rówieÅ›niczej i jej zachowanie siÄ™ jest czÄ™sto determinowane przezróżne elementy życia spoÅ‚ecznego w klasie szkolnej, jak: normy grupowe, pozycjaucznia w grupie, rola, jakÄ… peÅ‚ni, stopieÅ„ integracji grupy, ogólna atmosfera klasy.Ogólna atmosfera, na którÄ… m.in.skÅ‚adajÄ… siÄ™ stosunki miÄ™dzy nauczycielami i mÅ‚odzieżą,jak również i mÅ‚odzieży miÄ™dzy sobÄ…, wywiera korzystny lub niekorzystny wpÅ‚ywna dorastajÄ…cych.MÅ‚odzi lubiÄ… swojÄ… klasÄ™ albo jej nie lubiÄ… i to nie jest bez znaczenia.Stosunki miÄ™dzy rówieÅ›nikami ksztaÅ‚tujÄ… siÄ™ przede wszystkim w obrÄ™bie klasyszkolnej, rozszerzajÄ… siÄ™ jednak daleko poza krÄ…g życia szkoÅ‚y.W grupach nieformalnych, podobnie jak w klasie szkolnej bardzo ważnÄ… sprawÄ…dla dorastajÄ…cej mÅ‚odzieży jest akceptacja.Od stopnia akceptacji jednostki przez grupÄ™,od jej popularnoÅ›ci wÅ›ród rówieÅ›ników zależy prawidÅ‚owy rozwój spoÅ‚eczny jednostki.Dezaprobata w stosunku do jednostki lub caÅ‚kowite jej odtrÄ…cenie ze strony grupypociÄ…ga za sobÄ… objawy nieprzystosowania spoÅ‚ecznego.Obok nieformalnych grup rówieÅ›niczych istniejÄ… również grupy formalne.SkÅ‚adajÄ… siÄ™ onez wielu przypadkowych znajomych oraz kilku najbliższych przyjaciół.CzÅ‚onkowie grupyformalnej nie dobierajÄ… siÄ™, Å‚Ä…cza ich raczej wspólne zainteresowania i zajÄ™cia niż wiÄ™zuczuciowa.Grupy te sÄ… dostÄ™pne dla wszystkich i udziaÅ‚ w nich nie jest zależnyod akceptacji czÅ‚onków.Ponieważ nie ma emocjonalnej wiÄ™zi miÄ™dzy czÅ‚onkami, grupaformalna daje czÅ‚onkom mniejsze poczucie bezpieczeÅ„stwa, niż grupy oparte na przyjazni.Grupy formalne dajÄ… mÅ‚odzieży wiele korzyÅ›ci, a powodujÄ… nieliczne skutki ujemne.Cechy korzystne sÄ… nastÄ™pujÄ…ce:Øð poczucie bezpieczeÅ„stwa,Øð umiejÄ™tnoÅ›ci spoÅ‚eczne,Øð korzystny wpÅ‚yw na osobowość,181PRZEMOC W RODZINIE JAKO yRÓDAO ZACHOWAC AGRESYWNYCH DORASTAJCEJ MAODZIE%7Å‚YØð dostarczanie wrażeÅ„, przygód i nowych doÅ›wiadczeÅ„,Øð stanowienie zaplecza emocjonalnego i spoÅ‚ecznego,Øð zapewnienie realizacji potrzeby przynależnoÅ›ci,Øð umożliwienie rozÅ‚adowania napięć,Øð sprzyjanie krystalizacji systemu wartoÅ›ci.Dobrze zorganizowana praca w formalnych grupach mÅ‚odzieżowych umożliwianie tylko wszechstronny rozwój osobowoÅ›ci mÅ‚odych ludzi, ale i ukierunkowanie tegorozwoju na wartoÅ›ci spoÅ‚ecznie pożądane.Niweluje egoistyczne tendencje, uczyszacunku dla celów ogólnospoÅ‚ecznych, wytwarza umiejÄ™tnoÅ›ci i nawyki zespoÅ‚owegowspółdziaÅ‚ania." Przyczyny zaburzeÅ„ rozwoju w okresie dorastania:Z charakterystyki wieku dojrzewania wynika, że skomplikowane procesyrozwoju tego wieku - dojrzewanie fizjologiczne, nowe formy dziaÅ‚ania i kontaktówspoÅ‚ecznych, przeobrażenia we wszystkich dziedzinach życia psychicznego sprawiajÄ…,że mÅ‚odzież ma wiele problemów i kÅ‚opotów z dostosowaniem swojego postÄ™powaniado nowych zadaÅ„, sytuacji i ról spoÅ‚ecznych.Toteż zachowanie siÄ™ mÅ‚odzieży czÄ™stoodbiega od stawianych jej wymogów i przybiera niepożądane formy.JednÄ… z przyczyn w zaburzeniach rozwoju spoÅ‚ecznego w tym okresie jeststosunek do ludzi dorosÅ‚ych, przede wszystkim rodziców i wychowawców,do stawianych przez nich wymagaÅ„.Przeciwstawianie siÄ™ woli dorosÅ‚ych możeprzybierać charakter mniej lub bardziej ostry - od braku uprzejmoÅ›ci i opanowaniaw kontaktach codziennych aż do aroganckich, a nawet brutalnych wystÄ…pieÅ„.CharakterystycznÄ… cechÄ… tych manifestacji jest postÄ™powanie wbrew oczywistymracjom i sÅ‚usznoÅ›ci, na zasadzie przekory lub Å›lepego buntu.W sytuacjach takich ogromnÄ… rolÄ™ odgrywajÄ… metody postÄ™powania stosowaneprzez dorosÅ‚ych, które mogÄ… dziaÅ‚ać Å‚agodzÄ…co i rozÅ‚adowywać napiÄ™cia, bÄ…dz teżprzeciwnie - prowokować i zaostrzać konflikty.Kolejna przyczyna wiąże siÄ™ ze stosunkiem mÅ‚odocianych do grupy rówieÅ›niczej,zwÅ‚aszcza do rówieÅ›ników pÅ‚ci odmiennej.Należy zwrócić uwagÄ™ na takie momenty,jak niewÅ‚aÅ›ciwy dobór przyjaciół, odrzucenie przez grupÄ™ rówieÅ›niczÄ… i w zwiÄ…zkuz tym caÅ‚kowite osamotnienie.Nadmierne zainteresowanie drugÄ… pÅ‚ciÄ… przybieraniejednokrotnie niebezpieczny dla mÅ‚odzieży charakter, prowadzi do przedwczesnej182PRZEMOC W RODZINIE JAKO yRÓDAO ZACHOWAC AGRESYWNYCH DORASTAJCEJ MAODZIE%7Å‚Yinicjacji pÅ‚ciowej i konsekwencji z niÄ… zwiÄ…zanych.Zaburzenia rozwoju spoÅ‚ecznegomoże wywoÅ‚ać również sytuacja przeciwna, polegajÄ…ca na silnym zwiÄ…zaniu siÄ™ z grupÄ…i caÅ‚kowitym jej podporzÄ…dkowaniu, co pociÄ…ga za sobÄ… konflikt miÄ™dzy wymaganiamigrupy, a wymaganiami szkoÅ‚y lub domu rodzinnego.Dążenie do kontaktów z grupÄ… rówieÅ›niczÄ… i z osobnikami innej pÅ‚ci jest w peÅ‚niuzasadnione.Ma ono swoje zródÅ‚o w potrzebie wÅ‚Ä…czania siÄ™ w coraz szersze krÄ™gispoÅ‚eczne, nabywania umiejÄ™tnoÅ›ci współżycia, przyswajania sobie obowiÄ…zujÄ…cychwzorów spoÅ‚ecznych
[ Pobierz całość w formacie PDF ]